Według Thomasa Gordona wyróżnia się dwanaście barier w komunikacji to:
- " rozkazywanie, wydawanie poleceń- komunikaty te mówią dziecku, że jego odczucia nie są ważne,
- ostrzeganie, straszenie, groźby - wypowiedzi wywołują u dziecka strach i zmuszają je do uległości "Jeśli tego nie zrobisz, pożałujesz"
- upominanie, moralizowanie, kazania - zwroty takie jak "musisz", "powinieneś", "trzeba" wywołują opór dziecka,
- doradzanie, sugerowanie, proponowanie rozwiązań - dziecko myśli, że osoba sprawująca opiekę nad nim nie ufa jego możliwościom,
- przekonywanie logicznymi argumentami, prawienie kazań, sprzeczanie się - takie zachowania stawiają drugą osobę w pozycji podporządkowanej, podległej, uważa się, że jest to osobą nieodpowiedzialną;
- osądzanie, krytykowanie, sprzeciw, obwinianie - komunikaty te powodują, że dziecko czuje się gorsze, głupie, nic nie warte, złe;
- chwalenie potakiwanie - istneije przekonanie, że chwalenie to dobroczynny wpływ na dzieci. Niestety często jego skutki są negatywne. Pozytywna ocena, jeśli nie zgadza się z obrazem samego siebie dziecka może wyzwolić wrogość;
- przekazywanie, ośmieszanie, zawstydzanie - takie komunikaty mogą mieć katastrofalny wpływ na samoocenę dziecka. Dziecko może poczuć się nic nie warte, niekochane;
- interpretowanie, analizowanie, stawianie diagnozy - komunikaty te mogą dla dziecka okazać się niebezpieczne i frustrujące;
- uspokajanie, okazywanie współczucia, pocieszanie, podtrzymywanie na duchu - pocieszanie dziecka, kiedy czuje się załamane, może je po prostu utwierdzić w przekonaniu, że nie rozumiemy tego dziecka;
- sondowanie, wypytywanie, przesłuchiwanie- wypytywanie może sugerować brak zaufania, podejrzliwość lub wątpliwość;
- odwracanie uwagi, bagatelizowanie, obracanie w żart - takie komunikaty mówią dziecku, że się nim nie interesujesz, nie szanujesz jego uczuć albo kompletnie odrzucasz " (Gordon, 2000, s.400-408).
Oto kluczowe aspekty budowania efektownych relacji w szkole:
1. Komunikacja: nauczyciel tłumacząc powinien stosować prosty język, który dotrze, nie używa sformułowań niezrozumiałych dla ucznia, ponieważ "Kto mówi językiem niezrozumiałym dla nikogo poza nim, nie mówi w ogóle. Mówić, to mówić do kogoś." - Hans Georg Gadamer
2. Motywacja: nauczyciel musi eksponować swoje zainteresowania, a to przekona ucznia do nauki, do zdobywania zamierzonych celów. To on musi być wzorem do naśladowania.
3. Indywidualizacja: każdy człowiek jest inny, ma inny wygląd cechy charakteru, potrzeby. Nauczyciel, to osoba, która szuka właściwych metod i form do skutecznego przekazywania wiedzy. Metody i formy można dostosować do zainteresowań ucznia.
4. Zapewnienie bezpiecznego środowiska: uczniowie, którzy czują się akceptowani i bezpieczni, są bardziej otwarci na przyswajanie wiedzy.
5. Zaufanie: nauczyciel powinien wysłuchać każdego swojego podopiecznego, być wiarygodny, dostępny dla uczniów.
6. Empatia i zrozumienie: w życiu zdarzają się przeróżne sytuacje, które są czasem ważniejsze dla ucznia, niż odrabianie zadania domowego. Nauczyciel, sprawdzając, czy praca została odrobiona, napotkał, że jednak nie zostało to zrobione przez ucznia, pyta go i rozmawia z nim, dlaczego tak się stało. Nie powinien karać go za każde powinięcie nogi.
Podsumowując, skuteczna relacja to zaangażowanie obu stron. Pozytywna atmosfera to motywacja do nauki. Indywidualizacja to sukces efektywnego kształcenia i przyswajania wiedzy. Sukces ucznia to efekt ciężkiej pracy nauczyciela.
mgr Ewa Smoła
BIBLIOGRAFIA:
Gordon, T., (2000). Wychowanie bez porażek czyli trening skutecznego rodzica. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax
NETOGRAFIA
https://www.hillway.pl/cytaty-praca-zarzadzanie-motywacja-komunikacja-szkolenia-biznesowe/
