Co to jest strona bierna?
Strona bierna to konstrukcja zdaniowa, w której podmiot zdania jest odbiorcą, a nie sprawcą danej czynności. Innymi słowy, to, co w stronie czynnej (ang. active voice) jest obiektem działania, w stronie biernej staje się podmiotem. Przykład:
- Strona czynna: „The cat chased the mouse.” (Kot gonił mysz.)
- Strona bierna: „The mouse was chased by the cat.” (Mysz była goniona przez kota.)
W stronie biernej to, co jest istotne, to rezultat działania, a nie sam sprawca czynności.
Prosty przepis na stronę bierną:
- Wybierz odpowiednią formę czasownika „to be”.
- Dodaj past participle głównego czasownika.
I... gotowe.
Przykłady zastosowania strony biernej w różnych czasach:
-
Present Simple:
- Strona czynna: „They build houses.”
- Strona bierna: „Houses are built.”
Wystarczy użyć „are” (forma „to be” dla liczby mnogiej w czasie teraźniejszym prostym) i dodać „built” (past participle od „build”).
-
Past Simple:
- Strona czynna: „The company launched the product.”
- Strona bierna: „The product was launched.”
Tutaj wystarczy zmienić „to be” na formę „was” (czas przeszły prosty dla liczby pojedynczej) i dodać „launched”.
-
Future Simple:
- Strona czynna: „They will announce the results.”
- Strona bierna: „The results will be announced.”
W stronie biernej dla czasu przyszłego używamy „will be” i „announced”.
Przykłady z popularnych filmów i bajek
Strona bierna jest często używana w dialogach filmowych i bajkach, co pozwala na budowanie napięcia, dodawanie dramatyzmu lub po prostu na podkreślenie pewnych wydarzeń. Oto kilka przykładów:
-
„The truth will be revealed” – Z filmu „The Matrix”
To zdanie podkreśla, że najważniejszy jest sam fakt ujawnienia prawdy, a nie to, kto ją ujawnia. Strona bierna w tym przypadku buduje napięcie i wzmacnia przekaz. -
„You’ve been poisoned” – Z filmu „Sherlock Holmes”
W tej scenie Sherlock informuje swojego przeciwnika o tym, że został otruty. Użycie strony biernej pozwala skupić się na dramatycznym efekcie działania, a nie na osobie, która je wykonała.
Dlaczego warto używać strony biernej?
-
Podkreślenie działania lub rezultatu: Strona bierna jest idealna, gdy chcesz skupić uwagę na tym, co się stało, a nie na tym, kto to zrobił. Jest to szczególnie przydatne w oficjalnych raportach, artykułach naukowych czy instrukcjach.
Przykład: „The experiment was conducted” (Eksperyment został przeprowadzony) – tu ważniejsze jest, że eksperyment się odbył, niż kto go przeprowadził.
-
Unikanie wskazywania winowajcy: W sytuacjach, gdy chcesz delikatnie ominąć temat sprawcy czynności, strona bierna jest doskonałym narzędziem.
Przykład: „Mistakes were made” (Błędy zostały popełnione) – nie wiadomo, kto je popełnił, co może być celowe w niektórych sytuacjach dyplomatycznych.
-
Styl formalny: Strona bierna często pojawia się w tekstach formalnych, takich jak raporty, artykuły naukowe czy dokumenty prawne, gdzie obiektywizm i neutralność są kluczowe.
Przykład: „The policy was implemented in 2023” (Polityka została wdrożona w 2023 roku).
Kiedy unikać strony biernej?
Pomimo wielu zalet, strona bierna nie zawsze jest najlepszym wyborem. Czasami może prowadzić do niepotrzebnej złożoności lub utraty przejrzystości zdania. W tekstach, gdzie ważne jest szybkie przekazanie informacji lub kiedy chcesz podkreślić sprawcę czynności, lepiej jest używać strony czynnej.
Przykład: „The manager approved the project” (Manager zatwierdził projekt) brzmi bardziej bezpośrednio niż „The project was approved by the manager” (Projekt został zatwierdzony przez managera).
Podsumowanie
Strona bierna to potężne narzędzie w języku angielskim, które, gdy używane z rozwagą, może znacznie wzbogacić Twój sposób wyrażania się. Kluczem do jej poprawnego stosowania jest zrozumienie, jak modyfikacja czasownika „to be” w odpowiednim czasie oraz dodanie past participle może zmienić perspektywę zdania. Pamiętaj jednak, aby zawsze dostosować swój styl do kontekstu – czasem prostota strony czynnej może być równie efektywna.