W chemii istnieje podział, w którym dzielimy wodorotlenki ze względu na charakter chemiczny. Wyróżniamy w nim trzy grupy:
wodorotlenki zasadowe, wodorotlenki o charakterze zasadowym, wodorotlenki amfoteryczne.
-
Wodorotlenki zasadowe to wodorotlenki utworzone przez metale z grupy pierwszej i drugiej (z wykluczeniem berylu i magnezu!).
-
Wodorotlenki o charakterze zasadowym to wodorotlenki berylu i magnezu, a także wodorotlenki niektórych pierwiastków z bloku d na przykład: wodorotlenek manganu i chromu, gdzie mangan i chrom występują na drugim plus stopniu utlenienia.
-
Wodorotlenki o charakterze amfoterycznym to takie, które mogą reagować zarówno z mocnymi i kwasami. Ich rozpuszczalność w wodzie jest bardzo niska, co powoduje, że zazwyczaj nie rozpuszczają się w wodzie. Do grupy tej zaliczamy zazwyczaj wodorotlenek berylu i glinu.
Odpowiedzmy sobie teraz na pytanie, jaka jest różnica pomiędzy wodorotlenkami i zasadami.
Pierwszą i nadrzędną zasadą jest to, że nie każdy wodorotlenek jest zasadą. Wodorotlenkami zasadowymi albo też zasadami nazywamy te związki z omawianego tematu, które w rozcieńczonych roztworach w 100% ulegają dysocjacji elektrolitycznej, a także rozpuszczają się w wodzie.
Zadanie
Podaj wzory 3 zasad.
W jaki sposób możemy otrzymywać wodorotlenki?
Otóż, metod jest sporo. Powiedzmy sobie o kilku najważniejszych:
-
Reakcja metalu leżącego w pierwszej lub drugiej grupie (są to metale aktywne) z wodą. W wyniku tej reakcji powstaje nam wodorotlenek i wodór.
-
Reakcja tlenków metali (pochodzących z pierwszej lub drugiej grupy) z wodą. W wyniku tej reakcji powstaje nam wodorotlenek.
-
Reakcja soli odpowiedniego metalu z mocną zasadą (np. Zasadą sodową). W wyniku tej reakcji powstanie nam wodorotlenek metalu wchodzącego w skład soli i sól II. Pamiętać należy, że wodorotlenek, który powstał w reakcji musi być słabo rozpuszczalny w wodzie (to czy jest słabo rozpuszczalny sprawdzimy w tablicach rozpuszczalności).
Moc zasad
Wodorotlenki pierwiastków znajdujących się w pierwszej i drugiej grupie, a zatem litowców i berylowców z wyjątkiem magnezu i berylu zaliczamy do mocnych zasad. Należy jednak zadać sobie pytanie, czy pamiętasz co to są mocne zasady? Otóż, jak wspomniano powyżej, mocne zasady to takie, które dysocjują w roztworach wodnych w 100% i są rozpuszczalne w wodzie. Patrząc na układ okresowy pierwiastków, moc zasad zwiększa się wraz ze zmniejszaniem się numeru grupy tj. w lewo patrząc na układ okresowy pierwiastków i wraz ze zwiększaniem się numeru okresu.
Właściwości wodorotlenków
-
Wodorotlenki amfoteryczne
Reagują one z mocnymi kwasami i mocnymi zasadami. W reakcji z mocnymi kwasami tworzą sole i powstaje woda, a w reakcji z mocnymi zasadami tworzą sole- związki kompleksowe.
-
Wodorotlenki o charakterze zasadowym
Wodorotlenki te reagują z kwasami i tlenkami kwasowymi. W wyniku tej reakcji powstają sole.
Zadanie!
Wskaż wzory trzech mocnych zasad i otrzymaj je metodami podanymi powyżej.