Słów kilka o kwasach.

2022-11-07

Julia K.

Według teorii Arrheniusa kwasy to substancje, które dysocjują na kation wodoru i anion reszty kwasowej. Dzieje się tak jednak tylko, jeżeli mówimy o roztworach wodnych kwasów.

Według teorii Bronsteda-Lowry’ego kwasami są substancje, które są zdolne do odszczepiania protonu.

Ostatnią teorią jest teoria Lewisa, która zalicza do kwasów cząsteczki lub jony, które posiadają zawierają atomy pierwiastków z luką elektronową.

 

Jaki podział kwasów wyróżniamy?

  1. ze względu na budowę cząsteczki:

  • tlenowe np. kwas siarkowy (VI), kwas azotowy (V)

  • beztlenowe np. kwas siarkowodorowy, kwas chlorowodorowy

  • jednoprotonowe- posiadają w swojej budowie jeden wodór np. kwas chlorowodorowy

  • wieloprotonowe- posiadają w swojej budowie dwa wodory lub więcej np. kwas siarkowy (VI)

  1. ze względu na moc:

  • mocne- dysocjują w roztworach wodnych prawie w 100% (wartość ich stopnia dysocjacji jest równa prawie 100%)  np. kwas chlorowodorowy, kwas siarkowy (VI), kwas azotowy (V)

  • słabe - częściowo dysocjują na jony, wartość ich stopnia dysocjacji jest mniejsza lub równa 5% np. kwas siarkowodorowy, kwas azotowy (III)

  1. ze względu na charakter utleniający:

  • utleniające np. kwas azotowy (V), stężony kwas siarkowy (VI), kwas chlorowy (VII)

  • nieutleniające np. kwas azotowy (III), kwas siarkowodorowy, kwas fluorowodorowy

 

W jaki sposób tworzymy nazwy kwasów:

W zależności czy mówimy o kwasach tlenowych czy beztlenowych, nazwy tworzymy w różny sposób. 

W pierwszej kolejności powiedzmy sobie o kwasach beztlenowych. Tutaj zasada jest bardzo prosta. Do nazwy pierwiastka kwasotwórczego będziemy zawsze dodawać końcówkę -wodorowy. Utwórzmy nazwę dla kwasu HCl. Pierwiastkiem kwasotwórczym jest chlor, zatem chcąc utworzyć nazwę dodajemy końcówkę -wodorowy do słowa kwas i tak powstaje nam kwas chlorowodorowy. Zróbmy to samo dla kwasu HF. W jego skład wchodzi fluor, po dodaniu końcówki -wodorowy powstaje nam kwas fluorowodorowy.  Pamięć należy, że do tej kategorii kwasów zaliczamy HCN mimo, że w swojej budowie nie posiada tlenu. Jest to kwas cyjanowodorowy.

 

Przejdźmy teraz do kwasów tlenowych. Reguła jest bardzo podobna, natomiast zamiast końcówki -wodorowy dodajemy do nazwy pierwiastka kwasotwórczego końcówkę -owy. Jeżeli pierwiastek wchodzi w skład kilku kwasów to w nawiasie należy podać stopień utlenienia pierwiastka kwasotwórczego w nazywanym kwasie (cyfry rzymskie).



W jaki sposób możemy otrzymać kwasy?

 

Kwasy beztlenowe możemy otrzymać w reakcji bezpośredniej syntezy z pierwiastków, które nasz kwas budują. Na przykład w wyniku reakcji chloru i wodoru otrzymamy kwas chlorowodorowy. 

Możemy też kwasy te otrzymać w wyniku wypierania kwasów beztlenowych z ich soli przez mocne nielotne kwasy.

kwasy tlenowe możemy otrzymać w wyniku reakcji właściwego tlenku kwasowego z wodą. 

 

Ostatnim punktem, który omówimy sobie w tym blogu jest moc kwasów.

 

Tak jak powiedzieliśmy sobie już wcześniej, do mocnych kwasów zaliczamy kwasy, które dysocjują całkowicie lub prawie całkowicie (ich stopień dysocjacji jest zbliżony lub równy 100%). 

Jeżeli w  roztworach kwasów alfa jest równa lub mniejsza 5%,przy stężeniu większym niż 0,01 mol na decymetr sześcienny to mówimy o kwasach słabych.

 

Jak zmienia się moc kwasów beztlenowych w układzie okresowym pierwiastków?

Moc kwasów beztlenowych w okresach (poziomych rzędach) rośnie wraz ze wzrostem elektroujemności (w prawo). W grupach zaś (pionowe kolumny) rośnie wraz ze wzrostem promienia atomu (w dół).

 

Jak zmienia się moc kwasów tlenowych w układzie okresowym pierwiastków?

Moc kwasów tlenowych rośnie tak samo jak u kwasów beztlenowych, to znaczy wraz ze wzrostem elektroujemności (w okresie w prawo) ( w grupie w górę). Moc kwasów rośnie też wraz ze wzrostem stopnia utlenienia pierwiastka tj. kwas chlorowy (VII) będzie mocniejszy od pozostałych kwasów chlorowych czyli kwasu chlorowego (I), (III) i (V). 

 

Zadanie

Na koniec wykonaj zadanie, żeby sprawdzić, co pamiętasz po przeczytaniu powyższego bloga.

Podaj jak podział kwasów wyróżniamy, podaj po 3 przykłady kwasu każdego rodzaju, otrzymaj kwas jodowodorowy dwoma sposobami podanymi w blogu i kwas siarkowy (IV) jednym sposobem. Pamiętaj, żeby dobrać współczynniki stechiometryczne.

Powodzenia!

Spodobał Ci się artykuł? Oceń go

3.91

Według opinii 11 użytkowników

Julia K.

Autor i korepetytor w BUKI: Julia K.

Jestem studentką na kierunku lekarskim Uniwersytetu Zielonogórskiego. Korepetycji udzielam od przeszło 5 lat.

Cena

100 zł/60

Inne blogi autora

Szukasz korepetytora?

Zgłoszenia do współpracy z korepetytorem wysyłane są do BUKI co 4 minuty. Już ponad 650 000 uczniów znalazło nauczyciela. Chcesz do nich dołączyć?

Dopasuj korepetytora

BUKI

Platforma łącząca nauczycieli i uczniów

Utwórz profil nauczyciela