Jak wygląda podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej. Jakie są metody aktywizacji edukacji wczesnoszkolnej? Jakie cele ma edukacja wczesnoszkolna?
Edukacja wczesnoszkolna to pierwszy prawdziwy etap edukacji dla dzieci. Najważniejsze jest, aby nauczyciel nie zniechęcił dziecka do nauki na tym etapie. Jest to podstawa rozwoju edukacyjnego dla najmłodszych dzieci. W tym artykule przyjrzymy się jak powinna wyglądać edukacja wczesnoszkolna oraz jak wygląda portret nauczyciela wczesnoszkolnego.
Co to jest edukacja wczesnoszkolna?
Edukacja wczesnoszkolna w Polsce jest to pierwszy etap nauki w szkole. Kiedyś edukacja wczesnoszkolna była nazywana nauczaniem początkowym lub kształceniem zintegrowanym. Obejmuje dzieci w klasach 1-3 szkoły podstawowej. Dzieci zazwyczaj mają wtedy między 7 a 10 lat. W Polsce na tym etapie edukacji zajęcia są w znacznej większości prowadzone przez jednego nauczyciela, który jest zarazem wychowawcą klasy. Wyjątek może stanowić religia czy język obcy. W klasach 1-3 na świadectwie nie ma ocen. Świadectwa są przedstawione w wersji opisowej. Opisują postępy w nauce, aktywności, zaangażowanie i zachowanie ucznia. Edukacja wczesnoszkolna obecnie jest uznawana za fundamentalną część nauki. Buduje podstawowe umiejętności uczniów, a także zachęca do dalszej nauki. Dzieci w tym wieku chłoną wiedzę bardzo szybko, dlatego nie należy lekceważyć tego etapu nauki.
Podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej
Edukacja wczesnoszkolna jest nauką bardzo złożona i wieloetapową. Ma za zadanie wprowadzić dziecko do dalszego etapu kształcenia. Po skończeniu 3 klasy szkoły podstawowej dzieci zaczynają mieć zajęcia z różnymi nauczycielami oraz mają więcej przedmiotów od nauki. Zajęcia zostają podzielone np. na matematykę, język polski, przyrodę. Przedmioty nie figurują już pod nazwą „zajęć zintegrowanych” jak w klasach 1-3. Podczas edukacji wczesnoszkolnej dziecko musi opanować umiejętność czytania, pisania i podstawowego liczenia. Te umiejętności są podstawą do dalszej nauki w klasach 4-8 szkoły podstawowej. Proces nauki edukacji wczesnoszkolnej powinien przebiegać dla dzieci bezstresowo, łagodnie i spokojnie. Zajęcia zintegrowane mają też za zadanie pobudzenie kreatywności i wyobraźni dzieci. Na zajęciach zintegrowanych dzieci poznają również podstawy przyrody, życia zgodnego ze środowiskiem, informacje o zdrowym trybie życia, a także o kontaktach międzyludzkich. Główne cele edukacji wczesnoszkolnej to:
-
pogłębienie wiedzy z zakresu prawidłowego czytania, pisania i liczenia,
-
kontakt z przyrodą i naturą,
-
pogłębienie wiedzy z zakresu dbania o środowisko,
-
nauka nawiązywania kontaktów międzyludzkich,
-
nauka tolerancji,
-
chęć do nauki i do różnych form edukacji zarówno szkolnych, jak i pozaszkolnych. Zgodnie z pasjami dziecka,
-
pogłębienie zainteresowań i hobby najmłodszych uczniów,
-
zwracanie uwagi na prawidłową mowę, biegłość w znajomości języka zarówno w pisaniu, jak i czytaniu i mówieniu,
-
poszerzanie wiedzy za pomocą źródeł multimedialnych oraz książek,
-
rozwijanie zainteresowań związanych ze sportem i zdrowiem.
W razie jakichkolwiek problemów z nauką u dziecka można skorzystać z zajęć dodatkowych. Platforma buki dysponuje szerokim wachlarzem specjalistów mi.n. nauczycieli języka angielskiego, psychologów, pedagogów czy logopedów.
Metody aktywizujące w edukacji wczesnoszkolnej
Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej mają wiele metod aktywizacji dzieci, m.in.:
-
odpowiednio przygotowane materiały np. gdy dzieci poznają figury geometryczne, nauczyciel może wcześniej przygotować odpowiednie figury i rozdać dzieciom na ławki,
-
odpowiednie ułożenie stolików. W celu nauki stoliki mogą zostać ułożone inaczej niż zawsze np. w grupach 6 osobowych,
-
nauka nie musi odbywać się tylko przy stolikach. Dzieci mogą wraz z nauczycielem usiąść na podłodze,
-
nauczyciel może wraz z dziećmi przed rozpoczęciem nauki danego zagadnienia przeprowadzić burzę mózgów,
-
nauczyciel może ze swoimi podopiecznymi bawić się w skojarzenia,
-
jedną z metod aktywizacji edukacji wczesnoszkolnej jest praca w grupach,
-
wspólne tworzenie np. plakatu, szkieletu, mapy,
-
różnorodne gry dydaktyczne.
Portret nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej
Nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej musi być wykwalifikowanym specjalistą. Musi wykazać się odpowiednim dyplomem i wykształceniem potwierdzającym możliwość edukacji wczesnoszkolnej. Osoba, która podejmuje się nauki dzieci na pierwszym ich prawdziwym etapie szkolnictwa, powinna być miła, przyjazna, zaangażowana i kontaktowa. Powinna stawiać dobro swoich uczniów na pierwszym miejscu. Dzieci powinny wykazywać zaufanie do swojego wychowawcy. Najważniejszym zadaniem nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej jest wspieranie pasji swoich uczniów. Powinien ich poznać, obserwować i pomagać w pogłębianiu zainteresowań konkretnych dzieci. Nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej powinien często rozmawiać z rodzicami o postępach w nauce dzieci, osiągnięciach i ewentualnych problemach. Nauczyciel nauczania wczesnoszkolnego powinien w codziennej pracy z dziećmi, uwzględnić ich predyspozycje do nauki. Na tak wczesnym etapie dzieciom trudno jest utrzymać skupienie przez całą godzinę lekcyjną tj. 45 minut. Nauczyciel powinien uwzględniać te potrzeby i w razie braku koncentracji swoich podopiecznych mieć przygotowane inne zajęcia, które pozwolą dzieciom odpocząć od aktywności umysłowej. Mogą to być zajęcia plastyczne, muzyczne, czy aktywność fizyczna. Nauczyciel nauczania wczesnoszkolne powinien bez względu na predyspozycje i zdolności dziecka znajdować jego mocne strony i zdolności. Poprawnie przeprowadza edukacja wczesnoszkolna, wpływa na pewność siebie dzieci na dalszym etapie nauki. Najważniejszym zadaniem nauczyciela jest nie zniechęcenie dzieci do dalszej nauki i odkrywania świata. Nauczyciel powinien wypracować w uczniach chęć poznawania świata i nauki. Powinien być wzorem do naśladowania dla najmłodszych uczniów.
Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna — różnice
Zanim przejdziemy do różnic między edukacją przedszkolną a edukacją wczesnoszkolną zapoznajmy się, co to jest edukacja przedszkola. Informacje o edukacji wczesnoszkolnej zostały przedstawione w pierwszej części artykułu.
-
Edukacja przedszkolna obejmuje najczęściej dzieci w wieku od 2,5 do 5 lat. Ideą nauki przedszkolnej jest pomoc dla rodziców w przypadku sprawowania opieki wychowawczej. Edukacja przedszkolna stymuluje wszechstronny rozwój dzieci i przygotuje je do nauki w szkole. Od 1977 roku w Polsce mamy obowiązek nauki przedszkolnej dla 6-letnich dzieci, a natomiast od 2009 roku dzieci pięcioletnie są objęte obowiązkiem przygotowania przedszkolnego. Edukacja przedszkolna zakłada rozwój emocjonalny, intelektualny, wokalny, społeczny, poznawczy, artystyczny i wspiera aktywność ruchowa. Dzieci w wieku przedszkolnym uczą się spontanicznie. Zgodnie ze swoimi zainteresowaniami. Najczęściej dzieci w przedszkolu są uczone przez zabawę. Przedszkola dysponują wieloma zajęciami dodatkowymi m.in. rytmika, język angielski, zajęcia kulinarne, judo, czy zajęcia plastyczne. Przedszkola to zazwyczaj bardzo ciepłe miejsca, gdzie dzieci chodzą z uśmiechem na twarzy.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze różnice między edukacją wczesnoszkolną a przedszkolną:
