Edukacja seksualna — czym jest? Jak rozmawiać z dzieckiem na niezręczne tematy?

Edukacja seksualna w szkole podstawowej

Edukacja seksualna w szkole podstawowej jest przeznaczona dla starszych klas. Rodzice dzieci muszą wyrazić zgodę na uczestnictwo dziecka w takich zajęciach. Jest to niewątpliwie ważny przedmiot. W polsce edukację seksualną zaczynają 11 letnie dzieci. Wychowanie do życia w rodzinie jest lekcją, która odbywa się raz w tygodniu. Na zajęciach powinny być poruszone tematy związane z biologią człowieka, asertywnością, inicjacją seksuanej i relacjami międzyludzkimi. Coraz więcej ekspertów apeluje, że edukacja seksualna w Polsce jest niewystarczająca. Tematy na lekcjach są poruszane zbyt ogólnikowo, dzieci nie dowiadują się nic o antykoncepcji, menstruacji czy masturbacji. 

Edukacja seksualna dla dzieci — na czym polega?

Edukacja seksualna polega na uświadomieniu dziecka, jakie zmiany zachodzą w procesie dojrzewania. Co to jest miesiączka i dlaczego nie należy jej się bać. Odpowiada na pytanie, jak zmienia się ciało?. Wiele dzieci w okresie dojrzewania jest zwyczajnie zagubione. Zaczyna się wstydzić. Do tego dochodzą żarty w rodzinie o podtekście seksualnym lub żarty i docinki od rówieśników. Jest to gotowy sposób na obniżenie samooceny dziecka i początek kompleksów. Tak naprawdę żarty o podtekście seksualnym do dorastających dziewczynek bardzo często są na porządku dziennym i nikogo nie dziwią. Dlaczego w takim razie boimy się rozmawiać na takie tematy? W okresie dorastania, dzieci mają wiele pytań. Niestety nie zawsze mają je komu zadać. Z tego powodu edukacja seksualna jest bardzo ważna. Pomaga w odpowiedzi na wszystkie pytania związane z okresem dorastania, dojrzewania, a także seksu. Zastanówmy się też, jak nazywamy części intymne. Jak uczymy tego nasze dzieci. Później nasze dzieci rozmawiają z innymi dziećmi i okazuje się, że jedna dziewczynki czy chłopcy zupełnie inaczej nazywają swoje intymne części ciała. Przy nazewnictwie ręki, nogi, czy głowy nie mamy takiego zderzenia. Dlaczego w takim razie wymyślamy dziwne nazewnictwo do intymnych częci ciałą? Dlaczego jedne dziewczynki mają brzoskwinki, a drugie piczki? Dlaczego niektóre mówią “tam na dole”? Edukacja seksualna pozwala właśnie na wyjście z zamkniętego koła, gdzie boimy się rozmawiać o kwestiach związanych z seksualnością. 

Świadome dziecko, to bezpieczne dziecko. Rozmawianie z dzieckiem zapobiega wielu problemom w przyszłości. Problemy mogą być różne. Mogą być związane z akceptują siebie, wstydem przed pójściem do lekarza, jeśli pojawią się problemy natury seksualnej lub inne niepokojące objawy. Nieuświadomione dzieci, częściej są ofiarami molestowania i pedofilii. Edukacja seksualna jest niebywale ważna na każdym etapie życia dziecka oraz w życiu dorosłego. Edukacja seksualna jest istotna również dlatego, żeby dziecko było świadome, że nie musi się godzić na każdy dotyk. Uczy dzieci mówić “nie”. My dorośli jesteśmy przyzwyczajeni do “zmuszania” dzieci, aby dawały buzi wujkowi, którego widzą 2 raz w życiu. Dziecko może jednak tego nie chcieć. Warto jest uczyć dziecka prawa do mówienia “nie”. 

Edukacja seksualna — fakty i mity

Przeciwnicy edukacji seksualnej dla dzieci bronią swojej tezy następującymi mitami:

1. Edukacja seksualna demoralizuje i prowadzi do seksualizacji dzieci i młodzież. Jest to mit. Badania przeprowadzone w państwach wysoko rozwiniętych przedstawiają  zupełnie inne dane. Zaobserwowano, że w krajach, gdzie edukacja ta jest na wysokim poziomie znacząco spada odsetek ciąż wśród młodych kobiet, jeszcze nastolatek, które nie ukończyły szkoły. Znacząco również obniża się spadek infekcji przenoszonych drogą płciową wśród młodych ludzi, w tym także wirusa HIV. Spada również ilość przestępstw seksualnych popełnianych przez młodych ludzi. Badania te dotyczą osób, które miały zajęcia z edukacji seksualnej na wysokim poziomie i tematy zostały szczegółowo omówione.
2. Kolejny mit dotyczy tego, że tematy seksualności człowieka są zbyt intymne i nie powinny być poruszane z osobami obcymi, a można je poruszać tylko w domu. Obalając ten mit, w pierwszej kolejności musimy przypomnieć, że żyjemy w XXI wieku, gdzie każdy z nastolatków i starszych dzieci ma dostęp do internetu. Ma również różnych znajomych. Błędem jest uważanie, że dzieci i nastolatkowie nie stykają się z seksualnością w życiu codziennym. Nasz świat jest przesiąknięty seksualnością. Na ulicy, w telewizji i w internecie. Wszędzie możemy zobaczyć seksulane elementy. Niektórzy mogą myśleć, że skoro nie rozmawiają z dzieckiem o seksie, to tego tematu nie ma. Jednak nie jest to prawdą. Seks i cała otoczka związana z tym tematem jest od zawsze obecna w naszym życiu. Nawet jeżeli nie rozmawiamy o tym z dzieckiem w domu, to przyjdzie moment, że zacznie o tym rozmawiać z kimś innym. Wcześniej niż nam się wydaje. Badania pokazują, że prawie 30% dzieci w wieku od 11 do 14 lat miało kontakt z pornografią.

Edukacja seksualna - jak rozmawiać z dzieckiem?

Dla wielu rodziców jest to temat trudny. Dzisiaj znacząco rośnie świadomość dotycząca istoty edukacji seksualnej wśród dzieci. Obecnie często dorośli, którzy mają dzisiaj dzieci, wiedzą jak bardzo ważna jest odpowiednia edukacja seksualna. Jednak mają zwyczajnie opory przed rozmawianiem o zmianach zachodzących podczas dojrzewania, o pornografii, czy seksie z własnym dzieckiem. Jest to związane z różnymi czynnikami. Jednym z nich jest to, że być może przez całe dzieciństwo i dorosłe życie, nikt nam nie powiedział, że rozmawianie o seksualności i nazywanie miejsc intymnych poprawnie jest normalne. Jeżeli chcemy rozmawiać z dzieckiem na takie tematy, musimy sami się przed sobą otworzyć. Nie powinniśmy uczyć dzieci, że rozmawianie o sferach seksualnych jest czymś wstydliwym. Dzieci szybko wyczują, że rodzic jest speszony i też będą się peszyć tematami związanymi z seksem. Nie powinno mieć coś takiego miejsca. W takim razie jak rozmawiać z dzieckiem na te trudne tematy?

• Po pierwsze nie unikajmy tematu. Już 3 letnie dzieci pytają “skąd się biorą dzieci?” nie musimy się bać takich pytań, ponieważ początkowo wystarczy odpowiedź, że dziecko rozwija się w brzuchu mamy, a następnie się rodzi. Bardzo często na początku taka odpowiedź dziecku wystarczy. Za 2 tygodnie przyjdzie drugi raz i zapyta, jak to się stało, że dziecko jest w brzuchu. Nie musimy w takim momencie przedstawiać całego procesu zapłodnienia. Wystarczy krótka odpowiedź np. “z miłości dwojga ludzi”. Małym kroczkami odpowaidamy na pytania dziecka. Nie wyprzedzamy jego pytań, ale też nie oszukujemy. 
• najważniejsza rzecz — dostosowujemy informacje do wieku dziecka,
• nie bójmy się rozmawiać z małymi dziećmi. Tak na prawdę wiele rzeczy powinno wybrzmieć za nim dziecko wejdzie w okres nastoletni. Jeżeli będziemy chcieć rozmawiać z nastolatkiem o rzeczach związanych z seksualnością może to być zbyt późno. Takie dziecko ma już przeświadczenie, że ten temat jest wstydliwy i raczej się go nie porusza. Jeżeli nie poruszało się w domu tematu edukacji seksualnej z dzieckiem, a chce się to zrobić z 14 letnim nastolatkiem, to najprawdopodobniej ten dojrzewający człowiek już wszystko wie. Ze szkoły, od znajomych, z internetu.
• pamiętajmy, że dzieci to tylko dzieci. Zwłaszcza dzieci czteroletnie, pięcioletnie czy sześcioletnie. To my dorośli znajdujemy podteksty seksulane w sytuacajch, gdy dla dziecka, jest to normalna sytuacja. Ważne jest, aby nie budować u dziecka poczucia wstydu z powoduje seksualności. To dorośli czują się zawstydzeni przy rozmowie o sferze seksualnej, a nie dzieci. Dzieci na początku nie znają poczucia wstydu z tego tytułu. Małym dzieciom nie przeszkadza to, że biegają nago po domu. To pojawia się dopiero z wiekiem, gdy pojawia się wstyd.
• jednym ze sposobów jest przełamanie bariery poprzez edukację. Zachęcamy do skorzystana z zajęć oferowanych na platformie BUKI.
• w trudnej rozmowie o sferach intymnych przychodzą z pomocą różne książki o tej tematyce.

Pomocne książki o edukacji seksualnej

Na rynku jest wiele książek, które pomagają rozmawiać z dzieckiem o seksualności. Oto nasze propozycje:

• “Skąd się biorą dzieci?” książka autorstwa Iwony Całej i Marcina Brykczyńskiego. Książka w przejrzysty sposób opowiada, skąd się biorą dzieci. Wyjaśnia w delikatny i przystępny sposób, jak naprawdę doszło do zapłodnienia.
• “Skąd się (nie) biorą dzieci?” książka autorstwa Wiesławy Sokoluk. Jest to książka, która przedstawia opowiadanie dla dzieci, a także pomoc dla dorosłych jak rozmawiać z dzieckiem o seksualności. 
• “O dziewczynkach i chłopcach dla chłopców i dziewczynek” książka jest autorstwa Asi Olejarczyk. Opowiada o różnicach między ciałem chłopca, a dziewczynki. Książka ma za zadanie pomóc rodzicom rozmawiać z dzieckiem na temat seksualności. Jest napisana prostym językiem, a zarazem uczy dzieci jak mogą chronić swoją intymność.

Edukacja seksualna — podsumowanie

Podsumowując ten artykuł zapamiętajmy z niego chociaż jedną rzecz. Nie bójmy się rozmawiać z dziećmi o seksualności. Nie udawajmy, że temat nie istnieje. Nie okłamujmy swoich dzieci. Nie wymyślamy dziwnych historii związanych z narodzinami dziecka. Takie zachowanie wyrządza dzieciom tylko krzywdę. Zarówno w dzieciństwie, gdy na palcu zabaw jedno dziecko powie, że przyniósł je bocian, a inne je wyśmieje, a także w dorosłym życiu, gdy będzie się siebie wstydzić, czy będzie mieć problem z mówieniem “nie” i nazywaniem rzeczy po imieniu.