Ekologia w ostatnim czasie jest bardzo modna (oczywiście w pozytywnym znaczeniu tego słowa). Coraz więcej osób przykłada uwagę do zachowań proekologicznych, kupujemy produkty z tworzyw biodegradowalnych czy używamy butelek wielorazowych. W dzisiejszym artykule opowiemy Wam dokładnie, co to jest ekologia oraz czym zajmują się specjaliści w tej dziedzinie. Podpowiemy również, jakie są sposoby na wdrożenie zachować ekologicznych dla dzieci, w domu i w przedszkolu. Zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem!
Co to jest ekologia?
Zgodnie z definicją ekologia to nauka, która zajmuje się badaniem i wyjaśnianiem relacji między poszczególnymi organizmami a środowiskiem naturalnym i procesami, które w nim zachodzą. Osoby zajmujące się ekologią w codziennych rozważaniach wykorzystują wiedzę z wielu różnych dziedzin, m.in. botaniki, zoologi, genetyki, ewolucji, etologii, fizjologii, biogeografii czy nawet geochemii. W samej nauce wyróżniamy:
- ekologię fizjologiczną, która bada zależności między organizmami a środowiskiem naturalny,
- ekologię behawioraną, która bada zachowania zwierząt podczas ewolucji,
- ekologię ewolucyjną, która zajmuje się badaniem adaptacji i mechanizmów doboru naturalnego,
- ekologię środowisk wodnych, która zajmuje się badaniem jezior, oceanów i innych skupisk wodnych,
- ekologię lądową, która zajmuje się badaniem, m.in. lasów czy krajobrazów,
- ekologię taksonomiczną, która zajmuje się badaniem konkretnych grup, np. roślin, człowieka.
Czym zajmuje się ekologia?
Skoro omówiliśmy już definicję tej nauki, to opowiemy Wam teraz, czym zajmuje się ekologia. Wszystkim nam zapewne kojarzy się z zachowaniami prośrodowiskowymi - oczywiście jest to prawda. Chcemy jednak dzisiaj rozszerzyć tę definicję. Bada ona zależności i wzajemne interakcje między tymi samymi lub różnymi gatunkami. Mówimy tutaj o oddziaływaniach zarówno między-, jak i wewnątrzgatunkowych. Chociażby konkurencyjność, pasożytnictwo czy symbiozę. W jej przedmiocie badań są również zjawiska zachodzące między organizmami a środowiskiem naturalnym - mowa tutaj o klimacie, temperaturze, wilgotności czy ciśnieniu i składu chemicznym gleb, wód i powietrza. W zależności od wybranej profesji ekolodzy badają również procesy i zjawiska zachodzące w tzw. układach ekologicznych, np. ekosystemie czy biosferze. Zajmują się badaniem kształtowania dynamiki ludności powstawaniem poszczególnych adaptacji czy różnorodnością międzygatunkową. Wszystkie te odnóża ekologii sprowadzają się do rozpatrywania naszego życia i naszej planety na poziomie nie tylko molekularnym, ale także populacyjnym, globalny czy ekosystemowym. To właśnie ekolodzy przewidują i badają, co się stanie z naszą ziemią, lasami, lodowcami czy planetą za dziesiątki i setki lat, dlatego też w ostatnim czasie bardzo głośno (i słusznie) jest o zagrożeniach płynących z naszego zachowania. Bardzo ważne jest wdrażanie ekologicznych zachowań na każdej płaszczyźnie życia, zarówno w domu, jak i w szkole, pracy czy w przedszkolu. Poniżej przedstawimy Wam kilka propozycji, jak uczyć dzieci ekologii oraz zasad ekologicznych.
Ekologia dla dzieci
Jeżeli zależy nam na nauce ekologii dzieci, musimy najpierw maksymalnie uprościć tę definicję. Należy przedstawić ją najprościej i najkrócej jak umiemy. W przypadku dzieci najlepiej jest to zrobić wizualnie. Można powiedzieć, że ekologia to my, nasz dom, las, do którego chodzimy na spacer czy zwierzę domowe. Dobrze jest również powiedzieć, że ekologia bada otaczająca nas przyrodę, ludzi, rośliny czy zwierzęta - wszystko, co znajduje się na naszej planecie. Podczas rozmawiania o ekologii powinno się zwrócić szczególną uwagę na to, że nasze środowisko w dużej mierze zależy od nas samych - od działalności człowieka. To my ludzie decydujemy o tym, jak będzie wyglądała nasza planeta za kilkanaście lat i jak będzie nam się na niej żyło.
Zasady ekologii dla dzieci
My jako rodzice, opiekunowie czy starsze rodzeństwo powinniśmy uczyć najmłodszych zasad ekologii od samego początku - najwcześniej, jak to możliwe. Sama teoria to zbyt mało, dlatego poniżej przedstawimy kilka bardzo prostych zasad ekologii dla dzieci:
- Zachęcaj i przypominaj o gaszeniu światła, gdy wychodzi się z pokoju.
- Zachęcaj do jazdy rowerem albo autobusem do szkoły.
- Zamiast plastikowych butelek, używajcie wielorazowych bidonów.
- Podczas porządków nie wyrzucajcie zabawek - oddajcie je dla innych dzieci.
- Zachęcaj do pakowania śniadania szkolnego w pudełka tzw. śniadaniówki, a nie jednorazowe torebki.
- Pamiętajcie o segregowaniu śmieci - nie tylko w domu, ale również podczas wyjazdów.
- Zachęcaj do wybieraniu rzeczy, które pochodzi z recyklingu, np. zeszytów i książek.
- Co jakiś czas wybierajcie się na spacer do lasu na sprzątanie śmieci.
- Pamiętajcie również o codziennym oszczędzaniu wody, np. zakręcaniu kranu podczas mycia zębów.
- Dbajcie o niemarnowanie jedzenia. Starajcie się nie wyrzucać resztek.
Ekologia w domu
My jako dorośli również musimy wdrażać do naszego życia codzienne ekologiczne zachowania. Musimy pamiętać, że dzieci chłoną nasze zachowania, jak “gąbki” i najlepiej uczą się poprzez obserwowanie dorosłych. Wobec tego przedstawimy kilka pomysłów na ekologię w domu:
- Oszczędzaj - prąd i wodę. Najdrobniejsze zmiany są ważne. Gaś światło, gotuj tyle wody na herbatę, ile w rzeczywistości jest Ci potrzebne, bierz prysznic czy wyłączaj kaloryfery, gdy wychodzisz z domu.
- Koniecznie sortuj śmieci.
- Zadbaj o zdrowe posiłki. Wybieraj produkty ekologiczne.
- Kupuj używane rzeczy - nie bój się tzw. second handów czy platform typu Vinted i olx.
- Staraj się kupować i używać naturalnych kosmetyki, które nie są testowane na zwierzętach i mają neutralny wpływ na środowisko naturalne.
- Walcz z konsumpcjonizmem. Kupuj tylko to, co jest Ci naprawdę potrzebne.
- Załóż mały ogródek, nawet jeżeli miałby on być wielkości parapetu.
- Wybieraj spacery, rower i komunikację miejską zamiast jazdy samochodem.
- Używaj trybów eco, np. w zmywarce czy pralce.
- Ogranicz spożycie mięsa.
oraz wiele, wiele innych zachowań.
Ekologia w przedszkolu
Omówiliśmy zachowania ekologiczne w domu. Teraz przychodzi czas na ekologię w przedszkolu. Musimy pamiętać o tym, że różnorodne placówki, do których uczęszczają nasze dzieci, również je kształtują. Mają realny wpływ na budowanie młodego człowieka, dlatego bardzo ważne jest budowanie świadomości ekologicznej nie tylko w domu, ale również w przedszkolach i szkołach. Nauczyciele w przedszkolu powinni być nastawieni na budowanie zachowań kształtujących zdrowy i proekologiczny styl życia. Podczas codziennych zajęć dydaktycznych powinni zwracać uwagę na naszą planetę, przyrodę czy klimat. Dzieci powinny zdawać sobie sprawę z tego, że są częścią świata. Już w przedszkolu powinny się uczyć, jak postępować zgodnie z naturą i funkcjonującym światem. Dobrym sposobem na naukę ekologii w przedszkolu jest obchodzenie różnego rodzaju dni, np. Dnia Ziemi czy częste chodzenie na spacery, np. do lasu. Warto (nawet z najmłodszymi) dziećmi rozmawiać o klimacie i otaczającym nas świecie. Nasi podopieczni w wieku przedszkolnym są niezwykle ciekawi świata i chcą go poznawać, jak najwięcej - warto to wykorzystać.
