Główne idee:
- Trudności w nauczeniu się matematyki są znane wielu osobom, zwłaszcza dzieciom.
-
Nie chodzi tu o zdolności – raczej o problemy pedagogiczne.
- Piękno i logika - tylko one pomogą zrozumieć i pokochać ten przedmiot.
Najłatwiejszy przedmiot
Zwykle, jeśli ktoś ma trudności w nauce matematyki, często „przyklejamy” mu łatkę, że nie ma po prostu zdolności matematycznych, zamykając temat od razu. Innymi słowy, łatwo nam przychodzi zgoda na to, że matematyka jest tak trudna, że nie każdy może sobie z nią poradzić. Tymczasem jest to niewłaściwa droga, która skazuje ucznia z góry na dalsze niepowodzenia.
Wśród nauczycieli matematyki, panuje powszechne przekonanie, że nauka matematyki zaplanowana jest w sposób prosty i logiczny. Twierdzą często, że uczyć się trzeba mało, a znacznie więcej rozumieć. Jeśli nie pamiętasz formuły, ale pamiętasz, skąd ona pochodzi, możesz ją dość szybko znaleźć. To wszystko prawda. Skąd więc biorą się takie problemy z nauką matematyki?
Jeśli dziecko radzi sobie z innymi przedmiotami szkolnymi, nie ma obiektywnych powodów, by to dziecko nie radziło sobie z matematyką. Dziecko uczące się np. języków obcych musi przyswoić sobie bardziej skomplikowane reguły i pojęcia, niż te, które dotyczą matematyki. Obiektywnie rzecz ujmując, język obcy jest bardziej skomplikowany niż język matematyki szkolnej. Zatem każdy uczeń może „zaprzyjaźnić się” z matematyką. Dlaczego tak nie jest w praktyce?
Doświadczenie prawdy
Niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla, Max Laue, sądził iż matematyka daje najczystsze i najbardziej bezpośrednie doświadczenie prawdy. Prawda, czyli wartość, którą odczuwasz jako przyjemność wywołaną poprawnym rozwiązaniem zadania. W każdej klasie znalazłby się uczeń, który doświadczył takiego uczucia „prawdy” (z filozoficznego punktu widzenia). Co wyróżnia ludzi, którzy są dobrzy w matematyce? Psychologia uważa, że takie osoby są aktywne, z natury ciekawskie, chcące dokonywać nowych odkryć. Czy to prawda? Nie zawsze, to zwykle zależy od wielu innych czynników.
Strach przed matematyką często zaczyna się już na początku szkoły podstawowej, składa się na to wiele różnych elementów. Może to być nowe otoczenie, sama szkoła, a także nowi, nieznani koledzy i nauczyciele. Najważniejsza jest wiara w siebie i w swoje możliwości. Na problem z nauką matematyki nie należy patrzeć całościowo, ponieważ wtedy sami przed sobą możemy przyznać, że to dla nas zbyt trudne. Każdy problem matematyczny (podobnie jak każdy inny) rozwiązywać należy małymi krokami.
Problemy z nauką matematyki najczęściej nie są związane ze zdolnościami intelektualnymi, ale z czymś takim, co przeszkadza w jasnym myśleniu i zrozumieniu nauczyciela. Stąd pochodzi wiele niepokojących emocji, które blokują
Formuła spokoju
Przyznajmy sami, bardzo często porażki wprowadzają nas w gniew. Gdy nasze dziecko ma trudności z nauką matematyki złościmy się na siebie i na nasze dzieci. Wtedy tak często jesteśmy oburzeni i krytyczni wobec dziecka, które "nie próbuje" i "nie chce zrozumieć".
Eksperci są jednomyślni: głównym zadaniem rodziców jest zmniejszenie napięcia i negatywnych emocji, czyli dokładnie odwrotne zachowanie. Porozmawiaj ze swoim dzieckiem otwarcie i przedyskutuj, czy istnieje potrzeba działania. Dziecko nie powinno być sfokusowane na niepowodzeniach. Lepiej czasem powiedzieć: „To jeszcze Ci się nie udaje, razem pomyślimy jak to naprawić”.
Właściwym krokiem będzie także rozmowa z nauczycielem. Dobry pedagog, który zna dobrze dziecko, powinien ocenić, czy problem może rozwiązać sam, czy może warto podjąć inne kroki wspierające dziecko. Jest wiele możliwości przygotowania dziecka, nauczyciel może czasowo zmniejszyć ilość zadań do domu lub zalecić dodatkowe zajęcia pozalekcyjne. Ważne, żeby stworzyć dziecku poczucie bezpieczeństwa, że nie jest ono samotne ze swoimi problemami. To bardzo pomoże mu wzmocnić wiarę w siebie.
Zatem jakie są najbardziej rozpowszechnione pytania wśród uczniów matematyki i zwłaszcza ich rodziców?
-
Dlaczego u wielu uczniów matematyka powoduje nudę, strach, obrzydzenie?
Najprawdopodobniej oznacza to jedno: prowadzenie tego przedmiotu nie jest dostosowane do dziecka. Dużo dzieci doświadcza upokorzenia na lekcjach matematyki. Dzieci naśmiewają się z gorszych uczniów, a nauczyciele często potwierdzają przekonanie, że rzeczywiście, niezdolność matematyczna – to jest coś naturalnego. Uczeń sam dokonuje wyboru: poddać się i pójść na tzw. „łatwiznę” czy też postarać się zrozumieć materiał. Generalnym zadaniem szkoły jest pomoc każdemu dziecku oraz motywacja do samodoskonalenia się.
Problemy z nauką matematyki i strach przed tym przedmiotem może być bardzo złożony. Rodzice we współpracy z pedagogiem powinni poradzić sobie z określeniem problemu. Podstawową rzeczą jest świadomość w czym tkwi problem. Najważniejsze: nie wstydź się rozmowy z nauczycielami i traktuj swoje dziecko poważnie.
Stały kontakt ze szkołą jest ważny, należy wesprzeć dziecko, zanim problemy matematyczne wymkną się spod kontroli. Szkolny psycholog pomoże zidentyfikować (często tylko tymczasowe) trudności w nauce matematyki i ułatwić ponowne zrozumienie jej.
-
Czy to oznacza, że każde dziecko może opanować szkolny kurs matematyki?
W tej formie, w jakiej istnieje ten kurs dzisiaj, raczej tak. Zrozumienie estetycznych i filozoficznych podstaw matematyki jest możliwe dla każdego. Jeśli dziecko zrozumie, że nauka matematyki jest warta zachodu, będzie chciało sprostać wyzwaniom, jakie niesie za sobą. Motywacja dziecka jest podstawą, żeby się nie zniechęcało. Nie naciskajmy, nie wymagajmy zbyt wiele.
Często słyszymy o problemie „dyskalkulii”, jednak coraz więcej ekspertów podchodzi sceptycznie do tego zagadnienia. Osoby posługujące się tym terminem, tłumaczą w ten sposób każdy problem związany z nauką matematyki. Tymczasem matematykę da się zrozumieć, a nawet polubić. Najważniejsze to przełamać koło niepowodzeń i zacząć od początku, np. poprzez wysłanie dziecka na lekcje doszkalające. Indywidualne lekcje pomogą skupić się na mocnych stronach ucznia. Dzięki temu trudności w nauce matematyki będą coraz mniejsze. W efekcie dziecko będzie miało poczucie spełnienia i większą pewność siebie. Wszystko zależy od nastawienia.
