Jest takie znane powiedzenie - śpiewać każdy może, a czy z wierszami jest tak samo? Czy każdy z nas może usiąść i napisać wiersz? Dla wielu osób wydaje się to wręcz niemożliwe. Brakuje weny, pomysłu i chęci do stworzenia swojego utworu. Niektórym się wydaje, że tylko osoby artystycznie uzdolnione są w stanie pisać wiersze - czy na pewno tak jest?
Co to jest wiersz?
Wiersze to jeden z rodzajów utworów literackich. Opowiemy o nich dzisiaj nieco więcej, jednak w razie wątpliwości zachęcamy do zajrzenia na stronę BUKI. Wiersze nie należą do najprostszych form literackich. Jest to rodzaj poezji, która nie jest łatwa dla wszystkich - nie wszyscy lubią je czytać i pisać. Często wykorzystuje się w nich wiele różnorodnych środków stylistycznych, które urozmaicają i ubarwiają tekst. Żeby jednak napisać wiersz, trzeba poznać ich rodzaje i budowę.
Każdy wiersz ma lub może mieć:
- strofy;
- wersy;
- rymy.
Rozmawiając o budowie wiersza, wyróżniamy m.in. liczbę strof, wersów, a także sylab w jednym wersie. Opisujemy także rymy z uwzględnieniem ich regularności. Jest to utwór, który nie przypomina zarówno dialogu, jak i monologu czy opowiadania. Kiedyś cechą rozpoznawczą były rymy - dzisiaj jest inaczej. Nie każdy wiersz ma i musi mieć rymy, dlatego też ich podział jest znacznie bardziej skomplikowany.
Wiersze możemy podzielić na:
- Systemowe - należą do nich wiersze, które mają dwie stałe cechy, np. takie same rymy i układ metryczny.
- Niesystemowe - występuje w nich jedna cecha wspólna.
Wiersze możemy podzielić również ze względu na strofikę, czyli:
- wiersz stroficzny - taki, który jest zbudowany ze strof;
- wiersz stychiczny - taki, w którym nie ma podziału na strofy;
- wiersz biały - czyli wiersz bez rymów;
- wiersz sylabiczny - czyli wiersze, które mają m.in. jednakową liczbę sylab w wersach, akcent w tych samych miejscach, średniówkę czy rymy żeńskie;
- wiersz sylabotoniczny - jest to wiersz bardziej rytmiczny niż sylabiczny, ma taką samą liczbę sylab w wersach (również tych akcentowanych oraz stałe miejsce akcentu);
- wiersz toniczny - wiersz taki ma taką samą liczbę akcentów w samym wersie, jednak długość wersów może być różna;
- wiersz wolny - wiersze takie mają kilka cech, np. różną długość wersów, częste przerzutnie, nie zawsze mają rymy, nie zawsze mają strofy czy rymy tworzą powtarzające się wersy;
- wiersz nieregularny - wiersz, w którym wykorzystywane są różne rytmy - nie ma w nim regularności;
- wiersz graficzny - wiersz taki za pomocą np. wersów tworzy ilustrację.
W wierszach istotny jest również rodzaj rymów, tj.:
- rymy dokładne;
- rymy gramatyczne;
- rymy niedokładne;
- rymy parzyste;
- rymy krzyżowe;
- rymy okalające;
- rymy żeńskie;
- rymy męskie.
Czy każdy może pisać wiersze?
Przygoda z pisaniem wierszy jest zapewne ciekawa i wielobarwna. Trzeba jednak pamiętać, że nie każdy się w tym odnajdzie. Nie wszyscy czują się dobrze przy okazji rozwiązywania zagadek matematycznych i tak samo jest w przypadku pisania wierszy. Nie oznacza to jednak, że nie można się tego nauczyć i spróbować - można. Wystarczą chęci, motywacja i czas. Niektórym osobom przyjdzie to z łatwością, inne z kolei będą musiały w pisanie wierszy włożyć nieco więcej pracy. Niektóre osoby czują potrzebę tworzenia i pisania. Poznają w ten sposób siebie, dają upust swoim emocjom i przeżyciom. Jest to sposób komunikowania się ze światem i pewnego rodzaju oczyszczenie. Pisanie wierszy z całą pewnością ułatwia zrozumienie i poznanie samego siebie. Trzeba jednak pamiętać, że pisanie wierszy będzie najprawdopodobniej trudniejsze niż pisanie powieści. Osoby, które chcą rozpocząć tworzenie poezji, muszą się zastanowić, o czym chcą pisać. Zazwyczaj jednak potrzeba ta powinna wychodzić z głębi duszy - z wewnętrznych pobudek, które chcemy przelać na kartkę.
Jak napisać wiersz?
Na koniec kilka porad, jak pisać wiersze:
- Pisząc wiersz, konstruuj go w taki sposób, aby czytelnik mógł go zinterpretować i znaleźć w nim cząstkę siebie. Sprawi to, że wiersz trafi w jego uczucia. W swoim wierszu dobrze jest zostawić trochę tajemnicy.
- Pamiętaj, że pisanie wierszy, to nie tylko kwestia natchnienia. To również ciężka praca, która musi być podparta konkretnymi warsztatem i umiejętnościami.
- Nie pisz na siłę. Do pisania wierszy potrzebna jest inspiracja, tylko to sprawi, że będzie on prawdziwy.
- Tworząc wiersz myśl o swoich odbiorcach. Jest to istotne, dlatego że tylko w ten sposób można trafić do serca czytelników. Zastanów się do kogo dedykujesz te wiersze - dzieci czy może dorośli?
- Czytaj i poznawaj poezje. Każdy poeta powinien czytać i znać utwory innych artystów. W tworzeniu istotne jest oczytanie. W swoich utworach można nawiązywać również do innych artystów.
- W swoim wierszu skup się na konkretnych emocjach lub wydarzeniu.
- Pamiętaj o szczerości - tylko autentyczność jest cenna. Pokazanie siebie, swoich emocji i przemyśleń.
- Nie zniechęcaj się. Nie zawsze jest czas na pisanie, nie zawsze czuje się potrzebne do tworzenia. Nie oznacza to jednak, że się tego nie potrafi. Czasami trzeba zaczekać i spróbować jeszcze raz.
