Język gestów jest używany przez nas częściej, niż mogłoby się nam to wydawać (tak naprawdę cały czas). Za pomocą ciała pokazujemy bardzo dużo komunikatów. Informuje m.in. o samopoczuciu czy nawet intencjach i stanie emocjonalnym. Czasami podczas rozmowy możemy jednak napotkać się na pewną niespójność między komunikatem werbalnym a niewerbalnym. Mowa ciała to również ważna umiejętność dla osób, które przemawiają publicznie - są one w stanie panować nad swoimi ruchami. Oznacza to, że można nauczyć się pewnych zachowań w celu innego lub neutralnego przekazu.
Co to jest język gestów?
Język gestów ma wiele odsłon. Czasami za pomocą ciała wyraża się więcej niż za pomocą słów. Z definicji komunikacja werbalna, to ukryte, a bardzo często również nieświadome ruchy ciała, które służą do przekazywania informacji. Wiele osób używa mowy ciała nieświadomie, np. nerwowe stukanie długopisem. Inne osoby z kolei przez wiele godzin uczą się, jak należy kreować swój wizerunek (dotyczy to głównie osób, które biorą udział w przemówieniach publicznych). Język gestów informuje nas o emocjach, ale także umożliwia sprawną komunikację. Doskonałym przykładem jest rozmowa między dwoma osobami, które porozumiewają się w innych językach (lub znających dany język tylko trochę). Za pomocą mowy ciała - gestykulacji czy mimiki, możemy dosyć sprawnie porozumiewać się w takich sytuacjach. Oczywiście bardziej komfortowo byłoby posługiwać się biegle danym językiem obcym, jednak czasami słownictwo może być zbyt skąpe. Jeżeli chcecie potrenować swoje umiejętności związane z językami obcymi, możecie się go nauczyć z nauczycielami przez platformę BUKI. Mowa ciała mówi o ludziach bardzo dużo, a co więcej specjaliści uważają, że to właśnie gesty i cała komunikacja niewerbalna informuje o prawdziwych intencjach i emocjach.
Poniżej kilka przykładów komunikacji niewerbalnej (języka gestów):
- wszystkie ruchy ciała - poruszanie palcami, gestykulacja czy nawet ruchy głową i nogami;
- sposób oddychania - szybkość i głębokość;
- mimika twarzy - czyli ruchy oczu i miny, np. uśmiechanie się czy marszczenie brwi;
- kontakt bezpośredni - czyli fizyczny, np. muśnięcie dłoni;
- kontakt wzrokowy - łapanie lub unikanie kontaktu wzrokowego;
- dystans - odległość rozmówców podczas swobodnej rozmowy;
- styl ubierania - chodzi tutaj o odpowiedni ubiór czy makijaż - jest to m.in. informacja o statusie społecznym czy nawet samoocenie;
- dźwięki - np. odgłosy płaczu lub śmiechu czy ziewania;
- sposób mówienia - zaliczamy tutaj barwę głosu, akcent, ironiczny styl mówienia, czy nawet wysokość głosu i rodzaj wypowiedzi (życzliwa lub wroga).
Jakie mamy rodzaje gestów?
Za pomocą komunikacji niewerbalnej możemy określić, czy dana osoba zachowuje się w stosunku do nas w sposób oziębły, czy przyjazny.
Przykładowo:
- Osoba oziębła - podczas rozmowy patrzy w bok lub w górę, marszczy brwi, stuka nogą czy nieco odsuwa się podczas rozmowy.
- Osoba przyjazna - patrzy na swojego rozmówcę, uśmiecha się, potakuje głową.
Mowa ciała jest bardzo rozległym zagadnieniem. Niektóre osoby wiele miesięcy uczą się odpowiedniej gestykulacji. Specjaliści w tym zakresie poświęcają całe życie na rozumieniu i poznawaniu mowy ciała ludzi. Konkretne zachowania pokazują o człowieku więcej, niż jego słowa. Można m.in. zauważyć, że dana osoba kłamie.
Wyróżniamy co najmniej kilka rodzajów gestów:
- emblematy - czyli ruchy, które mają znaczenie i są wykonywane świadomie, np. poruszanie palcem w celu przywołania danej osoby;
- regulatory - czyli ruchy/gesty, które są pewnego rodzaju interakcją, np. potakiwanie głową podczas słuchania swojego rozmówcy;
- ilustratory - czyli ruchy, które oznaczają słowa, np. kiwanie głową w celu powiedzenia “tak”;
- wskaźniki emocji - czyli ruchy, które wyrażają emocje, np. zasłanianie twarzy;
- adaptory - czyli ruchy, które są indywidualne dla danej osoby lub sytuacji, np. odchrząknięcie przed mówieniem lub podpieranie głowy.
Jak odczytywać mowę ciała?
Chociaż mowa cała jest obecna w naszym życiu cały czas, może dawać sprzeczne sygnały, jeżeli zestawimy ją z komunikacją słowną. Specjaliści w tej dziedzinie na co dzień zajmuje się odczytywaniem mowy ciała. My podczas codziennych sytuacji możemy mieć z tym nieco większy problem, chociaż bardzo często dane gesty czy ruchy odczytujemy intuicyjnie. Musimy pamiętać jednak o tym, że pewne zachowania mogą być indywidualne dla danej jednostki.
Jeżeli chce się zrozumieć, co dany rozmówca przekazuje nam za pomocą swojej mowy ciała, powinno się:
- Obserwować postawę ciała. Osoby pewne siebie najprawdopodobniej będą miały głowę podniesioną wysoko i będą śmiało patrzeć na innych. Często (jednak nie zawsze) osoby, które czują się pewnie w danej sytuacji, mogą również zakładać nogę na nogę (kostkę opierać na kolanie).
- Gesty - np. ręce skrzyżowane na wysokości klatki piersiowej mogą oznaczać pewnego rodzaju obronę, uderzanie palcami o stół może oznaczać zdenerwowanie, a przytakiwanie głową podczas rozmowy - zrozumienie.
- Mimika twarzy - to twarz informuje o emocjach - grymas na twarzy, który zwiastuje płacz lub nieschodzący z twarzy uśmiech, który jest oznaką radości.
- Kontakt wzrokowy - osoby, które są pewne siebie, będą utrzymywały kontakt wzrokowy. Te, którym tej pewności siebie brakuje lub czują się niepewnie w danej sytuacji - będą go unikać.
- Sposób mówienia, czyli ton głosu. Szybkość mówienia - czy jest to entuzjastyczna wypowiedź, czy raczej monotonna. Głośność - krzyk złości lub swobodna rozmowa, a także intonacja, która może wskazywać na nerwową sytuację.
Komunikacja werbalna i niewerbalna
Ten artykuł poświęciliśmy mowie ciała, czyli komunikacji niewerbalnej. Nie jest to jednak jedyny sposób porozumiewania się. Wyszczególniamy również komunikację werbalną, czyli mówienie (w różnych językach, również w języku migowym). Zarówno język werbalny, jak i niewerbalny jest obecny na stałe w naszym życiu. Są one nieodłącznym sposobem porozumiewania się. Jedne komunikaty przekazuje słownie, inne za pomocą naszego ciała. Co więcej, obydwa sposoby mówienia są nam potrzebne. Co prawda słowa są tą najistotniejszą formą, ponieważ niosą ze sobą konkretny przekaz, to są one jednak neutralne i często niewystarczające. Oprócz tego przy mówieniu (komunikacji werbalnej) zawsze jest obecna mowa ciała (komunikacja niewerbalna). To właśnie mowa ciała pokazuje o naszych emocjach i odczuciach, chociaż nie zawsze - osoby, które występują publicznie, potrafią w sposób świadomy kontrolować swoje ciało. Ich mowa ciała może być mniej widoczna lub będzie kreowana w konkretny sposób.
