Język polski to jeden z głównych przedmiotów w szkole średniej, a jednocześnie też jeden z najważniejszych obszarów egzaminu maturalnego. To właśnie Twój rezultat uzyskany na maturze z języka polskiego będzie, w pierwszej kolejności, brany pod uwagę przy rekrutacji na naprawdę wiele różnych kierunków studiów, od prawa, przez psychologię, aż po filologie języków obcych czy nauki społeczne.
W kompleksowym przygotowaniu do matury najlepiej pomogą Ci dobre korepetycje z języka polskiego. Znajdziesz je – zarówno w formie online, jak i też stacjonarnie – na stronach serwisu BUKI. W niniejszym tekście zajmiemy się natomiast maturą z języka polskiego od od strony praktycznej. Sprawdź, czego warto się uczyć, na czym przede wszystkim się skupiać oraz jakie metody nauki stosować, przygotowując się do egzaminu maturalnego z języka polskiego!
Jak skutecznie przygotować się do matury z języka polskiego?
Pamiętaj, że właściwa nauka do matury to okres 4 lat przed egzaminem. To właśnie wtedy powinieneś systematycznie nabywać całą wiedzę, która będzie potrzebna w trakcie egzaminu. Intensywne uczenie się na tak zwaną ostatnią chwilę nigdy nie jest dobrym pomysłem. Nie jest to też efektywna metoda. Jeśli jednak, na skutek różnych okoliczności, jesteś właśnie w takiej sytuacji, kiedy musisz “nadrabiać zaległości” niedługo przed przystąpieniem do egzaminu, możemy wskazać Ci kilka pożytecznych i skutecznych metod.
- Skup się na tych zagadnieniach, które aktualnie są dla Ciebie problematyczne. Możesz skorzystać z funkcjonalnych programów do robienia fiszek, które ułatwią Ci rozpisanie wiedzy na oddzielne kategorie, do których będziesz mieć szybki dostęp.
- Postaraj się też wykorzystać obecnę wiedzę naukową na temat procesów kognitywnych. Codzienna, systematyczna nauka jest fundamentem, ale nie powinieneś ograniczać się wyłącznie do niej. Staraj się różnicować bodźce, np. organizując w ciągu dnia krótsze, paronastominutowe sesje, poświęcone określonym zagadnieniom.
- Możesz też korzystać z innych źródeł wiedzy, np. omówień na YT (ciekawą opcją jest pobieranie materiałów z YT w formie plików MP3, których możesz potem słuchać w dowolnym momencie, np. jadąc do szkoły). Inna pożyteczna opcja to kompleksowe repetytoria maturalne.
- Nie zapominaj też o fundamentalnej kwestii, a mianowicie: czytaniu. Codzienne obcowanie z wysokiej próby słowem pisanym to najlepsza metoda rozwoju szeroko rozumianych kompetencji językowych, które okażą się niezbędne zwłaszcza w maturalnych zadaniach otwartych.
Czytaj również: "Egzaminy zawodowe 2023 - wszystko co powinieneś wiedzieć"
Na czym warto się skupić podczas nauki do egzaminu?
Pamiętaj, że na maturze z języka polskiego możesz być egzaminowany ze wszystkich lektur, które do tej pory przerabiałeś na zajęciach z języka polskiego. Oznacza to, rzecz jasna, lektury z liceum/technikum, ale też książki, które czytałeś…w szkole podstawowej. Niektórzy uczniowie zapominają o tym ostatnim fakcie, koncentrując się wyłącznie na lekturach z okresu szkoły średniej. To spory błąd.
Jak zapewne wiesz, w każdym roku na egzaminach maturalnych pojawiają inne lektury do omówienia, przy czym bardzo rzadko zdarzają się powtórzenia w stosunku do egzaminów sprzed roku, dwóch czy nawet trzech lat. Wniosek? Oczywiście, jeżeli np. “Lalka” Bolesława Prusa była omawiana w roku ubiegłym a “Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza miał miejsce na egzaminie maturalnym dwa lata temu, to jest bardzo niewielka szansa, że któraś z tych lektur znajdzie się na egzaminie w obecnym roku szkolnym.
Zawsze tworzy się listy lektur, które mają największe szanse na to, aby znaleźć się na egzaminie. Bez problemu znajdziesz tego rodzaju informacje w sieci, ale powinien je posiadać również Twój nauczyciel języka polskiego. Przed maturą skup się więc na tych kilku głównych lekturach, co do których istnieje największe prawdopodobieństwo, że będą stanowić część egzaminu.
Naturalnie, najlepiej jest przeczytać każdą z tych książek, dodatkowo wzbogacając to lekturą omówień polonistycznych. Jeżeli jednak nie masz już na to czasu, sięgnij po którąś z szybszych metod, np. ekranizację kinową (zdecydowana większość najważniejszych książek polskiej literatury była ekranizowana).
Które zagadnienia są kluczowe do powtórzenia przed maturą z języka polskiego?
Poza lekturami, które mają spore szanse na to, aby znaleźć się na egzaminie, warto też dokładnie powtórzyć kilka zagadnień generalnych. Będą one sprawdzane niemal na pewno. Co prawda, większość z nich prawdopodobnie pojawi się w nisko punktowanych zadaniach zamkniętych jednokrotnego wyboru, ale jeśli zależy Ci na jak najlepszym wyniku procentowym, to powinieneś dbać o każdy punkt. Do powtórzenia (i dokładnej nauki) na pewno są więc:
- Epoki literackie: powinieneś być w stanie bez problemu, spójnie i precyzyjnie scharakteryzować na przykład Oświecenie, Romantyzm czy Pozytywizm, podając cechy definicyjne każde z tych epok, określając ich specyfikę oraz wskazując te właściwości, które różnią np. literaturę polskiego Oświecenia od piśmiennictwa Renesansu.
- Gatunki literackie: tutaj znowu, jest to wiedza, którą powinieneś mieć “wyrytą” w pamięci. Ułatwieniem jest to, że w celu sformułowania definicji, możesz sięgać po reprezentatywne przykłady, np. omawiając esej na podstawie tekstów Jerzego Stempowskiego, powieść na bazie “Lalki” Bolesława Prusa itd.
- Podstawy wiedzy o języku: ten aspekt jest sprawdzany właściwie w każdym roku. Powinieneś wiedzieć, czym jest frazeologia, jakie funkcje pełni język, czym jest składnia, na czym polega stylizacja oraz jakie są jej główne rodzaje, czy też wreszcie czym są zapożyczenia w języku.
Tyle jeśli chodzi o wiedzę, którą da się ściśle umieścić w określonych kategoriach. Jeżeli celujesz w naprawdę wysoki wynik procentowy na maturze podstawowej z języka podstawowego lub chcesz zdawać maturę na poziomie rozszerzonym, powinieneś też popracować nad rozwojem dwóch kluczowych kompetencji: czytania ze zrozumieniem oraz pisania (chyba, że obydwie masz “naturalnie” na bardzo wysokim poziomie).
Najwięcej punktów na maturze z języka polskiego można zdobyć za rozprawkę. Postaraj się przed maturą napisać np. 2-3 teksty na wybrane tematy. Potem porównaj je z przykładowymi rozprawkami, które są dostępne na rozmaitych stronach polonistycznych. Dokładnie też zapoznaj się z wymaganiami regulaminowymi.
Pamiętaj, że matura z języka polskiego to w ogromnej mierze pisanie “pod klucze”. Musisz spełnić precyzyjnie określone wymagania i zawrzeć w tekście konkretne rzeczy, aby komisja egzaminacyjna mogła postawić Ci najwyższą ocenę.
