Jak ćwiczyć pamięć? Przydatne triki i lifehacki

Pamięć, co to takiego jest? Każdy z nas coś pamięta, ale jak moglibyśmy określić, co nam owa pamięć daje. Określając pamięć jednym zdaniem, są to po prostu nasze wspomnienia i zdarzenia z przeszłości, o których pamiętamy teraz. W tym artykule przyjrzymy się, dlaczego pamięć jest dla nas taka ważna i jak możemy ją ćwiczyć.

Jak działa pamięć i dlaczego jest ważna?

Zastanówmy się najpierw, do czego potrzebujemy pamięci. Jest ona niezbędna do uczenia się. Człowiek jest stworzony do nauki przez całe życie, dlatego dbanie o swoją pamięć jest bardzo ważne. Pozwala to na osiąganie lepszych wyników w życiu zawodowym, a także ułatwia codzienne czynności. Pamięć pozwala nam nie zapomnieć o tym, gdzie zostawiliśmy klucze, kto i kiedy ma urodziny, kiedy musimy podlać kwiatki i ile soli należy dodać do zupy. Pomaga nam we wszystkich podstawowych czynnościach. Bez pamięci ciężko byłoby nam żyć. Jest jeszcze jedna rzecz, którą zapewnia nam pamięć - wspomnienia. Jest ważna dla nas wszystkich. Pozwala na naukę, pracę, poznawanie ludzi, rozwijanie kariery zawodowej. Pamięć jednak nie zapewnia nam pamiętania wszystkich, rzeczy które działy się kilka miesięcy, czy kilka lat temu. Co więcej, czasami zapominamy, o czym rozmawialiśmy z rodziną czy znajomymi dwa dni temu lub gdzie zaparkowaliśmy samochód. Dlaczego tak się dzieje? Dzieje się tak, ponieważ gdybyśmy mieli zapamiętywać wszystkie informacje, nasz mózg miałby problem z pomieszczeniem tych danych. Zapamiętuje tylko najważniejsze rzeczy. Nasza pamięć pracuje cały czas - nawet gdy mijamy obcych ludzi na ulicy, czy idziemy do pracy. Zapamiętujemy poszczególne fakty, które z bardziej lub mniej określonych powodów pozostają w nasze pamięci przez jakiś czas. Pamięć z punktu psychologicznego dzieli się na trzy okresy:

1. Kodowanie w prostych słowach polega na zapamiętywaniu. Zapamiętywanie może odbywać się automatycznie, np. co było wczoraj na obiad lub kontrolowane np. nauka do egzaminu.

2. Przechowywanie, czyli inaczej mówiąc pamiętanie danej rzeczy. Pozwala to na przechowywanie w swojej pamięci wspomnień i innych informacji.

3. Wydobywanie polega na odtworzeniu w swojej pamięci zapamiętanych wcześniej informacji. Z wydobywaniem mamy do czynienia podczas egzaminu, gdy musimy sobie przypomnieć wszystko, co wiemy na dany temat.

Rodzaje pamięci

Pamięć możemy podzielić na wiele kategorii. Jest to bardzo szeroki temat. Między innymi wyróżniamy pamięć deklaratywną, która polega na zapamiętywaniu rzeczy, o których jesteśmy w stanie opowiedzieć lub wyobrazić je sobie w swojej pamięci. Pamięć deklaratywną możemy podzielić pod pryzmatem czasu na:

• pamięć krótkotrwałą - zapamiętana informacja jest z nami od kilku minut do kilku godzin, dotyczy np. zapamiętania ciągu cyfr. Pamięć ta ma bardzo niską pojemność. Średnio dzięki pamięci krótkotrwałej możemy w ciągu zapamiętać od 7 do 10 słów.

• pamięć długotrwała - pozwala na tworzenie wspomnień. Dzięki pamięci długotrwałej pamiętamy, co wydarzyło się wczoraj, tydzień temu, czy pięć lat wcześniej.

Musimy jednak wiedzieć, że pamięć deklaratywna dzieli się na:

• pamięć epizodyczną, czyli dotyczy pewnych zdarzeń w pewnym miejscu i czasie. Dzięki niej możemy ułożyć wydarzenia chronologicznie. Jest to swego rodzaju bagaż wspomnień i doświadczeń każdego człowieka.

• pamięć semantyczną - pamięć ta dotyczy zapamiętywania znaczenia słów, zasad i faktów. Pamięć ta zwiększa się w czasie. Pamięć ta odpowiada za gromadzenie wiedzy ogólnej.

Wyróżniamy również pamięć sposobów postępowania - jest to pamięć zręczności. Dotyczy umiejętności takich jak np. pływanie, jazda na rowerze, gra na gitarze lub nawyków. Pamięć ta nie wymaga powtarzania. Wystarczy, że nauczymy się danej czynności raz.

Pamięć jest dla nas bardzo ważna, musimy jednak wiedzieć, że wraz z wiekiem jest ona coraz gorsza. W okolicach 50 roku życia możemy już odczuwać znaczną różnicę w umiejętności zapamiętywaniu faktów i przywoływaniu wspomnień. Musisz wiedzieć także, że takie problemy mogą rozpocząć się znacznie wcześniej. Ćwiczenie pamięci pozwoli nie tylko na jej polepszenie i utrzymanie w dobrej kondycji, ale także jest w stanie przyspieszyć proces uczenia. Dlatego w dalszej części artykułu przedstawiliśmy najlepsze ćwiczenia na poprawę swojej pamięci. Ćwicząc swoją pamięć, nie możesz zapomnieć również o koncentracji. Temat koncentracji poruszyliśmy szerzej w artykule “Czym właściwie jest koncentracja uwagi i jak o nią dbać?”

Trening mózgu, czyli najlepsze ćwiczenia na pamięć

Skoro już wiemy, że dobra pamięć jest nam niezbędna do prawidłowego funkcjonowania w każdej dziedzinie życia. Zaczynając od tego co robiliśmy wczoraj, a kończąc na zdobywanie wiedzy do egzaminu i rozwiązywaniu skomplikowanych zadań. Pamięć to nie tylko zapamiętywanie, ale także przypominanie sobie różnych informacji. Musisz wiedzieć, że nawet kilka minut dziennie poświęconych na ćwiczenia pozwala na efektywne ćwiczenie pamięci. Nie musisz spędzać nad tym 3 godzin dziennie. Poświęcenie nawet 15 minut na ćwiczenie pamięci pozwoli na lepszy komfort życia. Przedstawimy teraz kilka pomysłów, w jaki sposób możesz ćwiczyć swoją pamięć:

• Gra w memory - chyba każdy grał w tę grę. Jest bardzo prosta. Często jedna z pierwszych, jaką pokazujemy swoim dzieciom. Pozornie łatwa gra przeznaczona głównie dla najmłodszych, bardzo poprawia naszą pamięć. Dzisiaj mamy możliwość grania w memory w klasyczny sposób, czyli na stole z kartonikami i narysowanymi obrazkami lub zwyczajnie możemy pobrać grę na swój telefon. Memory mają wiele poziomów trudności, dlatego z pewnością nawet dorośli i seniorzy nie będą się przy niej nudzić.

• Kolejnym ćwiczeniem na poprawę pamięci jest powtarzanie różnych wierszy czy piosenek i rymowanek. Uczenie się na pamięć nowych rzeczy jest świetnym treningiem dla mózgu. Takie ćwiczenia pozwalają nam na poprawienie głównie pamięci krótkotrwałej.

• Odtwarzanie ułożenia obrazków lub zdjęć - tutaj pracujemy nad pamięcią wzrokową. W tym ćwiczeniu chodzi o przyjrzeniu się kilku lub kilkunastu obrazkom, a następnie ułożenie ich w takiej samej kolejności z pamięci.

• Kolejnym sposobem na poprawę pamięci jest pobudzenie współpracy między prawą a lewą półkulą mózgu. Możemy to zrobić bardzo prosto. Wystarczy chociaż raz dziennie przez kilkanaście sekund wodzić oczami - od jednej do drugiej strony.

• Gra w skojarzenia - gra często lubiana przez dzieci i chyba wszystkim znana. Polega na powiedzeniu słów, które kojarzą nam się ze słowem bazowym. Do gry potrzeba minimum 2 osób.

• Rozwiązywanie krzyżówek - poprawiają nie tylko pamięć, ale także koncentracje. Rozwiązanie krzyżówki dodatkowo jest świetnym sposobem na odpoczynek od szklanych ekranów, które są obecne w naszym życiu na każdym kroku.

• Wymieniając sposoby na poprawę pamięci, nie możemy zapomnieć o czytaniu książek. Często o tym zapominamy. Nie mamy czasu na czytanie, a jest to świetny sposób na poprawę kondycji pamięci, ćwiczenie wyobraźni i zrelaksowanie się po całym dniu.

• Staraj się, jak najczęściej liczyć w pamięci. Możemy to ćwiczyć podczas codziennych czynności np. zakupów w piekarni. Takie ćwiczenie nie tylko poprawia pamięć, ale także zdolność logicznego myślenia i koncentrację.

• Kolejny sposób to walczenie z przyzwyczajeniami. Jeżeli zawsze po wstaniu włączasz radio, spróbuj go nie włączać. Jeżeli zawsze jesz na śniadanie płatki na mleku, spróbuj zacząć dzień od kanapek. Takie przykłady można mnożyć. Jest to stosunkowo proste do zrealizowania, a bardzo pozytywnie wpływa na naszą pamięć.

• Ucz się mówić własnymi słowami. Czytając nowe informacje na temat np. zjawisk fizycznych spróbuj je od razu przełożyć na prosty język. Tak, żebyś potrafił opowiedzieć to własnymi słowami, a nie wyrecytować gotową formułkę. Odnoś nową wiedzę do codziennych czynności.

• Dla osób, które szukają jeszcze więcej sposobów na poprawę swojej pamięci w internecie znajdziemy także wiele różnych kursów z różnorodnymi ćwiczeniami - kursy te często są dodatkowo płatne.

Coraz częściej badacze mówią o tym, że na poprawę pamięć wpływa także zdrowy tryb życia. Mamy tutaj na myśli regularną aktywność fizyczną, a także dobrze zbilansowaną dietę.

Co daje nam trening pamięci?

Na co dzień nie zastanawiamy się, co tak naprawdę daje nam pamięć. Musimy jednak sobie uświadomić, że jest to bezcenna umiejętność. Dzięki ćwiczeniom na pamięć zyskujemy wiele w codziennym życiu, m.in.:

• pamiętamy, gdzie zaparkowaliśmy samochód na dużym parkingu np. w galerii handlowej,

• nie zapominam, co chcieliśmy kupić w sklepie,

• jesteśmy w stanie wrócić do pierwotnego tematu rozmowy, gdy rozmowa zejdzie na inne tory,

• przestajemy sobie zadawać pytania pod tytułem „Co ja miałem zrobić?”

• znamy na pamięć ważne daty, numery telefonów i adresy,

• pamiętamy nazwiska znanych osób np. ulubionych pisarzy, albo tytuł filmu, który ostatnio oglądaliśmy,

• potrafimy w myślach szybko wykonać proste obliczenia.