Właśnie rozpoczął się rok szkolny. W najbliższych tygodniach większość starszych uczniów zapewne będzie miała do napisania esej. Jest to jedno z zadań, które przygotowuje Was do matury. Przypomnimy Wam dzisiaj, co to jest i jak go napisać. Podpowiemy, na co powinniście zwrócić uwagę podczas pisania eseju naukowego i filozoficznego oraz przedstawiamy instrukcję, jak napisać esej krok po kroku. Jeżeli wydaje Wam się, że napisanie eseju jest trudne, postaramy się dzisiaj Wam to odczarować.
Co to jest esej i jak go napisać?
Zacznijmy od początku - co to jest esej? Jest to jeden z rodzajów literackich. Nawiązuj do ogólnych rozważań. Podczas pisania eseju autor wręcz musi wyrazić swoje zdanie, przemyślenia i refleksje nad danym zagadnieniem. Co większość osób ucieszy - esej nie ma ograniczonej struktury i reguł kompozycyjnych. Może przedstawiać Twoje różne poglądy oraz możesz nawiązywać do wielu rzeczy i aspektów np. kultury, filozofii, polityki, filmów, książek, nauki czy własnego doświadczenia. Po takim wstępie pewnie uważasz, że napisanie eseju jest dziecinnie proste. Ogólnie tak, ale istnieje pewien zbiór zasad, których trzeba przestrzegać. Oto one:
- Pamiętaj, że w eseju musisz przedstawić swój punkt widzenia. Nie kogoś innego. Nie fakty - tylko swoje subiektywne zdanie i podeprzeć je odpowiednimi argumentami.
- W eseju nie chodzi o przekonywanie odbiorcy do swoich poglądów. Twoim zadaniem jest tylko przedstawienie własnego zdania.
- W eseju należy tylko nakreślić temat i podać go własnym rozważaniom. Podsumowanie eseju powinno zostać otwarte. Bez żadnych konkretnych wniosków, tak aby skłonić odbiorcę do przemyśleń w danym temacie.
- Pamiętaj o używaniu ładnego języka podczas pisania. Unikaj kolokwializmów, nie powtarzaj zbyt często tych samych przymiotników i czasowników. Wykaż się swoim bogactwem językowym.
- Nie bój się używać w swoim eseju cytatów i aforyzmów. Nawiązuj do różnych dzieł kulturowych np. książek, filmów czy nawet wydarzeń społecznych.
- Zadaniem eseju jest zmuszenie odbiorcy do przemyśleń i refleksji.
- O ile esej ma dosyć luźną formę, to pamiętaj o tym, żeby nie odchodzić zbytnio od swojego tematu. Skup się tylko na swoim zagadnieniu.
- Esej należy pisać w pierwszej osobie, tj. ja uważam, moim zdaniem, w mojej opinii.
- Esej ma określoną budowę tj. wstęp, gdzie Twoim zadaniem jest wprowadzenie odbiorcy w Twój temat i krótkie wyrażenie swojej opinii, następnie rozwinięcie, gdzie odwołujesz się do konkretnych zdarzeń czy utworów i wydarzeń kulturalnych oraz zakończenie, gdzie należy umieścić podsumowanie i pokazanie swojego stanowiska w danej sprawie.
Jak napisać esej krok po kroku?
Poniżej przedstawimy krótką instrukcję, jak napisać esej krok po kroku:
- Pierwsza i najważniejsza rzecz to zrozumienie pytania. Jest to kluczowe do napisania dobrego eseju. Przeczytaj dokładnie zadanie i zastanów się, co musisz zrobić. Czy musisz omówić dany temat, zestawić ze sobą dwie kwestie czy dokonać oceny?
- Zrób swoje notatki. Zastanów się, do jakich źródeł chcesz się odwołać.
- Zastanów się, nad ogólną strukturą swojego tekstu. Przedstaw swoje pomysły. Pomyśl, co zawrzesz w każdym z akapitów. Takie zadanie z pewnością ułatwi mapa myśli.
- Zastanów się, jakie masz zdanie na dany temat i wyraź je w swoim eseju.
- Podczas pisania eseju staraj się unikać ogólnych stwierdzeń. Skupiaj się na szczegółach.
- Po napisaniu rozwinięcia i odwołaniu się do wszystkich kwestii skup się na podsumowaniu i napisaniu zakończenia. Pamiętaj o wyrażeniu swojej opinii.
Jeżeli jednak te rady to dla Ciebie za mało, zawsze możesz skorzystać z zajęć dodatkowych. Portal BUKI oferuję korepetycję z różnych przedmiotów, także z języka polskiego.
Jak napisać esej naukowy?
Esej naukowy jest zwany inaczej akademickim. Jest to swego rodzaj wypowiedź filozoficzna i naukowa. Jest pisany w stylu swobodnym, jednak autor eseju musi wykazać się bogaty językiem i szeroką interpretacją, ale przy tym wyrazić swoje zdanie. Słownik języka polskiego podaje w swojej definicji, z jest to krótka rozprawa nauka, która podchodzi do tematu subiektywnie. Esej naukowy może mieć charakter formalny i nieformalny. Ten typ tekstu ma szerokie zastosowanie w literaturze. Może być użyty zarówno do wyrażenia własnego zdania o kontrowersyjnych tematach, jak i pełnić funkcję artystyczną czy popularnonaukową. Tak jak inne eseje, tak samo naukowy nie ma określonej kompozycji. Należy go pisać również w pierwszej osobie. Podczas pisania eseju naukowego pamiętaj o:
- Dokładnym zapoznaniu się z tematem i zastanowieniu się nad swoim zdaniem.
- Pamiętaj o tym, że wstęp powinien zachęcić Twojego odbiorcę do dalszego czytania.
- Zastanów się, jakich argumentów użyjesz.
- Postaraj się wykazać specjalistyczną wiedzą.
- Podczas pisania eseju naukowego należy odwołać się do faktów i opinii. Nie można posługiwać się fikcją.
- Pamiętaj o wysokim stylu wypowiedzi.
- Unikaj dygresji i subiektywnych opinii jeżeli masz za zadanie napisanie eseju formalnego. W eseju nieformalny możesz pokazać swój indywidualizm.
- W rozwinięciu eseju powinny być co najmniej 3 akapity, a jeden akapit odpowiada jednemu argumentowi.
Jak napisać esej filozoficzny?
Esej filozoficzny to ciekawa odmiana literacka. Ma bogatą przeszłość, bo pierwsze eseje filozoficzne pisali już twórcy tacy jak Platon, Arystoteles czy Seneka. Sam esej jest pisany na pograniczu nauki i literatury. Jest to bardzo subiektywna forma literacka. Najważniejsze jest moje “ja”. Nie musimy wyodrębnić tezy, argumentów i wniosków. Ma zatartą kompozycję w przeciwieństwie do innych rodzajów esejów. Każdy z nas może indywidualnie wyznaczyć swoje skojarzenia. Tak naprawdę esej filozoficzny jest dedykowany wszystkim, bo każdy może go dowolnie interpretować. Podczas pisania tego typu pracy należy pamiętać o odwołaniach do codziennego życia i używaniu bogatego języka literackiego. Nie możesz zapomnieć o wykorzystywaniu metafor, porównań czy obrazów poetyckich. W eseju filozoficznym najważniejsza jest refleksja i głębokie rozważania na temat danego problemu. Tematem eseju może być dosłownie wszystko. Obecnie przyjmuje się wyróżnienie dwóch typów esejów tj.:
- medytacyjno-obiektywny,
- krytyczno-subiektywny.
