Stany Zjednoczone nadal dla wielu osób to światowe imperium, niemal kraj idealny pod wieloma względami. Ciężko jest się z tym nie zgodzić. W USA są jedne z najlepszych uczelni i szkół. Uznawane na całym świecie. Warto przyjrzeć się, jak wygląda system edukacji w USA i czym różni się od polskiego. Czy faktycznie jest aż tak diametralnie się od siebie różnią? Co sprawia, że amerykański system edukacji jest taki wyjątkowy?
Co wyróżnia amerykański system edukacji?
Po pierwsze warto zaznaczyć, że każdy stan ustala własne zasady, prawa i obowiązki uczniów, a także program edukacyjny. W każdym stanie w różnym czasie dzieci zaczynają edukację. Niektóre idą do szkoły w wieku 5, lat inne w 6 lub 7. Wszystko jest zależne od przepisów w danym stanie. W związku z tym dzieci w różnym wieku kończą edukację - zazwyczaj jest to w okolicach 16-18 roku życia.
Warto podkreślić to, że system edukacji w USA nie ma jednolitego przepisu. W Stanach Zjednoczonych jest około 14 000 różnych przepisów szkolnych. Oddzielne dla każdego stanu. Jest jednak jedna rzecz, która je łączy - szkołę kończy się w 12 klasie. Uczniowie, aby uzyskać dyplom, muszą spełnić określone wymagania. Egzamin potwierdzający tę wiedzę nazywa się SAT. Jest to egzamin na koniec liceum. Każdy rok szkolny również kończy się egzaminem. Mają one jednak charakter wewnętrzny. Nie mają decydującego wpływu na dalszą edukację dziecka. Ich celem jest znalezienie zainteresowań i predyspozycji uczniów, aby w szkole średniej dzieci nie miały problemu z dobraniem dodatkowych przedmiotów. Na podstawie tych egzaminów dzieci również podejmują decyzję, czy w następnym roku szkolnym chcą uczyć się w ramach kursu podstawowego, czy rozszerzonego z danego przedmiotu. Z ciekawych kwestii - w USA matematyka i pozostałe przedmioty ścisłe są ściśle podzielona na różne sekwencje. Przykładowo - podczas jednego semestru uczniowie mogą uczyć się tylko algebry i chemii, a w następnym trygonometrii i fizyki. Nie ma raczej możliwości uczenia się w jednym semestrze zarówno chemii jak i fizyki.
Jak wyglądają stopnie szkolne w USA?
Skala ocen w USA jest podobna do oceniania w Polsce - jednak stopnie są w postaci liter:
-
F - jest to odpowiednik naszej 1 (oceny niedostatecznej)
-
D - jest to odpowiednik naszej 2 (oceny dopuszczającej)
-
C - jest to odpowiedni naszej 3 (oceny dostatecznej)
-
B - jest to odpowiednik naszej 4 (ocena dobra - powyżej średniej)
-
A - jest to odpowiednik naszej 5 (ocena bardzo dobra - wysoka)
-
A+ - jest to odpowiednik naszej 6 (ocena celująca - bardzo wysoka)
Jak działa szkoła w USA?
W Stanach szkoła jest podzielona na rangi:
-
Elementary School - ten etap edukacji ma kilka wariantów:
-
od 6 do 10 lat - w tym wariancie dzieci po szkole podstawowej idą do Middle School,
-
od 6 do 11 lat - po zakończeniu tej szkoły dzieci idą do Middle School,
-
od 6 do 12 lat - po zakończeniu tego wariantu, następna szkoła to Secondary School,
-
od 6 do 14 lat - jest to ostatni wariant. Po ukończeniu tego etapu edukacji dzieci mogą kontynuować naukę w Junior High lub Secondary School.
Teraz w skrócie przedstawimy pozostałe szczeble edukacyjne:
-
Middle School - Gimnazjum trwa 3 lata tak jak niegdyś u nas. Do tej szkoły uczęszczają dzieci między 10 a 14 rokiem życia.
-
Secondry School - szkoła trwa 6 lat. Uczęszczają do niej dzieci między 13 a 18 rokiem życia. Po ukończeniu tej szkoły uczniowie otrzymują dyplom, który nazywa się High School Diploma. Ten etap edukacji dzieci mogą ukończyć z dyplomem zawodowym lub standardowym.
-
Junior Secondary - szkoła przyjmuje uczniów między 13 a 15 rokiem życia.
-
Upper Secondary - szkoła zajmuje się edukacją uczniów między 15 a 18 rokiem życia. Na koniec tej szkoły dzieci otrzymują dyplom High School Diploma.
Jak działa szkoła podstawowa w USA?
Szkoła podstawowa jest obowiązkowa dla wszystkich dzieci. Nauka zaczyna się w okolicy 7 lat a kończy w okolicach 12 (wszystko zależy od konkretnego stanu). W podstawówce dzieci uczą się podstaw arytmetyki i algebry, podstaw gramatyki, słownictwa i ortografii języka angielskiego oraz czytania. Podczas tych 5 lat dzieci poznają równie nauki ścisłe, społeczne i humanistyczne.
Jak działa gimnazjum w Ameryce?
Gimnazjum w USA nazywa się Middle School. Można się również spotkać z nazewnictwem - junior high school. Trwa 3 lata. Naukę rozpoczynają 11-12-letnie dzieci. Jest to okres przejściowy dla dzieci. W niektórych stanach gimnazjum jest połączone ze szkołą podstawową - w takim wypadku szkoła podstawowa trwa 8 lat.
Jak działa liceum w Stanach?
Licem w USA działa na bardzo ciekawych zasadach. Każdy uczeń razem ze swoim opiekunem i rodzicami wybiera przedmioty na najbliższy semestr. Istnieje oczywiście kilka przedmiotów, które są obowiązkowe dla wszystkich m.in. angielski, język obcy, business, matematyka, handel, wf, nauka o zdrowiu). Uczniowie podczas jednego semestru uczęszczają na około 5-7 przedmiotów. Każdy z uczniów musi:
-
ukończyć dwa semestry związane z matematyką - do wyboru m.in.: trygonometria, geometria lub algebra,
-
ukończyć 4 cykle zajęć z języka ojczystego tj. angielskiego,
-
ukończyć 2 cykle zajęć z przedmiot ścisłych - do wyboru geografia, chemia, fizyka lub biologia,
-
ukończyć 2 cykle zajęć z historii lub WOSu,
-
ukończyć 1 cykl zajęć z WF,
-
ukończyć 1 cykl zajęć z nauk społecznych - do wyboru socjologia lub psychologia,
-
ukończyć 1 cykl zajęć z przedmiotów humanistycznych - do wyboru: historia sztuki, muzyki lub język obcy,
oprócz tego uczniowie wybierają dodatkowe przedmioty - do wyboru m.in. kurs pisania na klawiaturze, fotografia, teatr czy zajęcia z rysunku.
Po ukończeniu ostatniej szkoły (liceum) wszystkie osoby mogą starać się o przyjęcia na studia. O przyjęciu ucznia decyduje tzw. akt studenta - są tam zawarte informacje na temat ocen z przedmiotów, stopniu zaawansowania i wybranych dodatkowych przedmiotach. Na podstawie tego uczelnie określają predyspozycje i możliwości kandydata. Kolejny etap to przystąpienie do egzaminu SAT lub ACT. Egzaminy te sprawdzają wiedzę i kompetencję ucznia. Akt ucznia oraz wynik egzaminu to dokumenty niezbędne do aplikowania na studia w USA. Z ciekawostek - istnieją również licea w Stanach, które przygotowują swoich uczniów do pracy hydraulika czy kosmetyczki. Niektóre licea oferują profile nauczania np. ogrodniczy czy weterynaryjny.
Szkoła Polska VS amerykańska
Polska i amerykańska szkoła bardzo się od siebie różnią. Najważniejsze różnice przedstawimy w tabeli:
System edukacji w Polsce |
System edukacji w USA |
W Polsce wszystkie przepisy dotyczące szkoły regulowane są na mocy państwa |
W USA przepisy dotyczące szkoły regulowane są na mocy przepisów w poszczególnych stanach |
W Polsce zdobywanie wiedzy głównie polega na uczeniu się definicji i regułek |
W USA zdobywanie wiedzy jest ukierunkowane na charakter praktyczny i wykorzystywanie w codziennym życiu. Zajęcia są prowadzone w taki sposób, aby zainteresować uczniów |
Na lekcjach nauczyciele często przepytują uczniów na ocenę lub robią kartkówki - często niezapowiedziane |
W USA nauczyciele nie odpytują uczniów ani nie robią kartkówek |
Przedmioty narzucone odgórnie |
Uczniowie sami wybierają swoje przedmioty |
System oceniania od 1 do 6 |
System oceniania od A+ do F |