Układ słoneczny jest układem planet, na środku którego znajduje się jasna gwiazda,będąca źródłem energii, ciepła i światła. Nazywa się ona oczywiście Słońcem.
Według jednej z teorii Słońce powstało wraz z Układem Słonecznym około 4,5 miliarda lat temu w wyniku eksplozji jednej lub kilku supernowych. Początkowo układ słoneczny był chmurą cząstek gazu i pyłu, które pod wpływem swojej masy w ruchu tworzyły dysk, w którym pojawiła się nowa gwiazda, zwana obecnie Słońcem, i cały nasz układ słoneczny.
Dlatego teraz na względnym środku układu słonecznego znajduje się Słońce, wokół którego na orbitach wirują dziewięć planet. W związku z tym że Słońce znajduje się w odległości od centrum orbit planetarnych, pod czas obrotów wokół Słońca planety zbliżają się, a następnie oddalają się od Słońca po swoich orbitach.
2 grupy planet
Planety grupy ziemskiej: Merkury, Wenus, Ziemia i Mars. Te planety są małe (dobrze, mniejsze) z kamienistą powierzchnią, one są najbliżej Słońca.
Planety olbrzymy: Jowisz, Saturn, Uran i Neptun. Są to duże planety składające się głównie z gazu i charakteryzujące się obecnością „pierścieni” wokół nich składających się z pyłu lodowego i wielu skalistych kawałków.
Taka planeta jak Pluton nie należy do żadnej grupy, ponieważ pomimo położenia w Układzie Słonecznym, jest zbyt daleko od Słońca i ma bardzo małąśrednicę, tylko 2320 km, co jest połowąśrednicy Merkurego.
Słońce
Jak na pewno musieliście słyszeć, Słońce to przede wszystkim gigantyczna kula ognia o bardzo wysokiej temperaturze, składająca się z plazmy (jonizowanego gazu) w składzie z wodorem i helem. Średnica Słońca wynosi 1,4 miliona km, temperatura powierzchni to 5700 ° C, a jego jądro to 14 000 000 ° C. Słońce jest w odległości 149,6 milionów kilometrów od Ziemi i raczej ma ogromne znaczenie dla całego życia roślinnego i zwierzęcego na naszej z Wami planecie. Co ciekawe, słońce świeci prawie białym światłem, ale „kosztem” rozproszenia promieni tego światła na powierzchni planety Ziemia, to światło wygląda jako żółte, a przy bezchmurnej pogodzie, wraz z niebieskim kolorem nieba, promienie słoneczne ponownie nabierają białego koloru. Czy również dostrzegliście to kiedyś?
Planety Układu Słonecznego
Rozpocznijmy naszą fascynującą znajomość z planetami Układu Słonecznego w kolejności ich położenia od Słońca, a także rozważmy ich główne satelity i inne kosmiczne obiekty (komety, asteroidy, meteoryty) w rozległych obszarach naszego układu planetarnego!
Merkury
Najmniejsza i najbliższa planeta do Słońca. Merkury obraca się tak wolno, że przechodząc pełne koło wokół Słońca, dokonuje obrotu wokół swojej osi tylko 1,5 razy, z powodu czego słoneczny dzień na planecie trwa 58 ziemskich dób. Dlatego na nocnej połowie Merkurego temperatura spada do -180 ° C, a w dzień połowa tej planety ogrzewa się do + 430 ° C... Czy to nie brzmi zachwycająco?
Wenus
Ta romantyczna na swój sposób planeta jest tą, która jest położona najbliżej Ziemi. Skutkiem efektu cieplarnianego Wenus jest otoczona warstwą bardzo gęstych chmur. Temperatura powierzchni planety jest sięgająca + 470 Celsjusza. Procent dwutlenku węgla w atmosferze jest znacznie wyższy niż w skałach, podczas gdy planeta znajduje się bardzo blisko Słońca - to prowadzi do efektu zwiększenia temperatury. Na Wenus zawsze pojawiają się błyskawice, których intensywność jest nieskazitelnie większa niż tych na Ziemi. Jest to najprawdopodobniej związane z aktywnością wulkaniczną...
Ziemia
Planeta Ziemia, praktycznie nasza ojczyzna, ma atmosferę utrzymywaną przez siłę grawitacji. Skład atmosfery obejmuje ważne elementy wodoru, węgla, które umożliwiajążycie na Ziemi. Atmosfera składa się z kilku warstw, z których najniższa to troposfera, znajdująca się 10-15 km nad powierzchnią Ziemi. W tej warstwie tworzą się chmury i niektóre inne zjawiska fizyczne. Temperatura w troposferze sięga -40-50 stopni Celsjusza. Dalej i wyżej w „niebie” jest druga warstwa nazywana stratosferą, zawierającą ozon, pochłaniający fale promieniowania słonecznego, pod wpływem których temperatura tam podnosi się do +15 stopni. Jeszcze wyższa jest jonosfera, w której temperatura spada do -90 stopni.
Powierzchnia Ziemi to 2/3 wody, reszta to kontynenty, gdzie życie rozwija się zarówno w wodzie, jak i na lądzie. Tlen na Ziemi, niekrytyczna temperatura na powierzchni planety i inne właściwości dały szansę na istnienie flory, fauny i ludzkiego życia.
Satelita Ziemi: Księżyc
Planeta Ziemia ma swojego wiernego towarzysza - Księżyca. Na jego powierzchni nie ma atmosfery, składa się ona ze skał i cała jest pokryta kraterami i cienką warstwą pyłu z małych substancji "regolitu", która powstała z powtarzających się i stałych spadków meteorytów...
Mars
Mała, nazywana wojowniczą, planeta, która wygląda na czerwoną nawet dla gołego oka. Obecność na planecie formacji przypominających rzeki, także ślady kanionów i oceanów potwierdza teorię, że Mars jest najbardziej podobnym do Ziemi. Do tej pory naukowcy zastanawiają się nad obecnością wody na planecie. Jak i u nas, na Marsie też jest atmosfera, tylko że zawartość tlenu w niej jest znikoma (czyli tylko 0,13%) i ciśnienie na powierzchni jest znacznie niższe niż na naszej...
Satelity Marsa: Fobos i Deimos
Mars ma dwa satelity, nazywane jego Księżycami. Ich średnice są dość małe i są bardziej podobne do asteroidów ze względu na nierówną powierzchnię. Średnica Fobosa wynosi 27 km, średnica Deimosa to 15 km.
Jupiter (Jowisz)
Największa planeta w Układzie Słonecznym, składająca się z gazu, którego warstwy są w ciągłym ruchu wirowym. Średnica Jowisza jest ogromna - 143 000 km (dla porównania: średnica Ziemi to 13 000 km). Pomimo dużych rozmiarów, Jowisz obraca się bardzo szybko wokół swojej osi (w ciągu 9 godzin 50 minut doby ziemskiej), z powodu czego średnice na biegunach planety sąściśnięte, a równik jest rozciągnięty...
Pierścienie i księżyce Jowisza: Europa, Io, Ganymede, Callisto i inne...
Planeta Jowisz jest otoczona przez całą rodzinę 16 satelitów, z których każdy ma swoje własne, odmienne od innych, właściwości.
Saturn
Niesamowita, piękna planeta ma wyraźne jaskrawo-czerwone pierścienie, które sąłatwe do zobaczenia za pomocą zwykłego teleskopu. Saturn jest wyjątkowy również dlatego, że jego gęstość jest nieco niższa od średniej gęstości wody i, jeżeli wyobrazić, że na powierzchni mógłby być ocean, byłoby możliwym zobaczenie naprawdę niezwykłego widoku - jak wody oceanu z łatwością rozpryskują się na powierzchni planety...
Pierścienie i satelity Saturna: Tytana, Enceladusa i inne...
Charakterystyczne pierścienie są posiadane nie tylko przez gigantycznego Saturna, ale również przez inne planety olbrzymy. Te pierścienie są najbardziej wyraźne zwłaszcza wokół Saturnu, ponieważ składają się one z miliardów drobnych cząstek, obracających się na orbicie wokół planety. Oprócz kilku pierścieni Saturn posiada 18 księżyców, jeden z których to Titan, jego średnica wynosi 5000 kilometrów, co czyni go największym satelitą układu słonecznego!...
Uran
Ta niezwykła planeta jest widoczna dla obserwatora w niebieskich i zielonych barwach dzięki pochłanianiu przez wodór i metan widma w podczerwieni. Na powierzchni Uranu wiatry szaleją z ogromną prędkością do 600 km/ h, poruszając się w trakcie obrotu planety. Wyjątkowość Urana w tym, że jego oś obrotu jest mocno nachylona, prawie równoległa do płaszczyzny ekliptyki. Więc z Ziemi bieguny planety mogą być zobaczone tylko o połowę i tylko w ciągu 42 lat. Na razie jedyna teoria tego zjawiska jest taka, że być może w historii planety odbyło się zderzenie z dużym ciałem niebieskim...
Pierścienie i satelity Urana: Titania, Oberon i inne.
Planeta Uran ma 17 satelitów i podobnie jak pozostałe planety olbrzymy ma otaczające je cienkie pierścienie, które mają niewielką lub żadną zdolność do odbijania światła. Dlatego zostały one otwarte nie tak dawno temu, w 1977 roku, zupełnie przez przypadek.
Neptun
Ta planeta, podobnie jak Uran, składa się z gazu, który głównie obejmuje wodę, metan i amoniak. Dokładnie w związku z dużą koncentracją w atmosferze metanu planeta uzyskała niebieski kolor. Nad powierzchnią Neptuna znajdują się chmury z amoniaku i wody, a nad nimi gęsta warstwa chmur z metanu, oprócz tego w tej atmosferze jest obecny wodór i hel. Sama atmosfera ma zwiększoną aktywność, czyli potężne wiatry wieją tam z prędkością ponad 2000 km/h, tworząc ogromne plamy wielkości naszej planety...
Pierścienie i satelity Neptuna: Triton, Nereid i inne...
Początkowo, przed badaniem statkiem kosmicznym Neptune Voyager 2, było wiadomo o dwóch satelitach planety - Tryton i Nerida. Interesującym jest fakt, że satelita Triton ma kierunek przeciwny niż normalne ruchy orbitalne, również na satelicie zostały znalezione dziwne wulkany, wypuszczające azot jak gejzery, rozprowadzając substancje o ciemnym kolorze wzdłuż mnóstwa kilometrów.
Obiekty kosmiczne Układu Słonecznego
Komety
Poruszając się z ogromnąprędkością podróżują wielkimi orbitami, skreowanymi we wszechświecie. Komety - tak są zwane pięknie tajemnicze ciała niebieskie, składające się z jasnej, świecącej głowy i niesamowicie długiej (do 100 milionów kilometrów) pętli ogonowej. Te pojedyncze wędrowcy potrafią usuwać się poza Układ Słoneczny na długi czas i wracając, pędzić bliżej naszej planety, pokonując gigantyczne odległości swojej „orbity”...
Asteroidy (zwane też planetoidami i planetkami)
Tak samo jak planety, tylko że bardzo niewielkich rozmiarów, planetoidy krążą wokół Słońca. Posiadają skaliste struktury powierzchni i według niektórych charakterystyk są podobne do małych planet, więc czasem są one nazywane właśnie w ten sposób – planetkami. Największe skupisko asteroid znajduję się pomiędzy Marsem a Jowiszem, obszar ten został nazwany Pasem asteroidów. Asteroidy mają jaknajbardziej różne rozmiary: małe mają od kilkudziesięciu centymetrów średnicy (jak garnek) i duże posiadająśrednicy do 250 km i powyżej. Największy ze znanych asteroid Ceres ma średnicę 1000 km!
Meteoryty
Spadające gwiazdy - tak zwany jest deszcz meteorytów, który pojawia się co roku na początku sierpnia i w innych odstępach czasu w ciągu roku. Czasami meteoryty czy "spadające gwiazdy" można zobaczyć gołym okiem, one migają jak iskra, skrobiąc nocne niebo przez ułamek sekundy. Są to małe cząstki kosmicznego pyłu, które spadają na Ziemię i wyparowując się w gęstych warstwach atmosfery, zostawiają krótki jasny ślad w gwiaździstym niebie.
Odległe obiekty Układu Słonecznego
Pluton
Ta lodowa prawie planeta, najdalsza w Układzie Słonecznym, mogłaby należeć do ziemskiej grupy planet, ale od 2006 roku, decyzją IAU (International Astronomical Union), Pluton został sklasyfikowany jako planeta karłowata wraz z Eris i Ceres. Pluton ma skalisty rdzeń z możliwą zawartością lodu, lodowym płaszczem i skorupą, która tworzy powierzchnię planety. Najprawdopodobniej pod górną warstwą znajduje się całkiem duża masa lodu o grubości ponad 200 km, więc planeta ta składa się głównie ze składników wody i metanu.
Satelity Plutona: Charon, Hydra, Nekta itd.
W tej chwili wiemy o pięciu satelitach Plutona, tylko one są znane. Jest to duży satelita Charon, 2 małe satelity Hydra i Nykt oraz 2 mniejsze satelity P4 i P5. Satelita Plutona Charon jest wyjątkowa, ponieważ ma bardzo małe wymiary w porównaniu do satelitów innych planet. Znajduje się bardzo blisko planety i dokonuje obrotu wokół Plutona z taką samą prędkością obrotową jak wokół własnej osi, dlatego ten satelita jest zawsze w tym samym punkcie nad planetą... Wyobrażacie sobie?
Pas Edgewortha-Kuipera i Obłok Oorta
Poza granicami orbity Neptuna są odległe obiekty Układu Słonecznego, które dostały nazwę obiektów transneptunowych, wśród których są, - tylko pomyślcie! – te pasy Kuipera, małe ciała, planety karłowate, układ Pluton-Charon, planeta karłowata Eris i inne obiekty, najczęściej składające się z lodu. Jeszcze dalej znajdziemy dysk rozproszony, czyli w którym obiekty wyglądają na takie. I jeszcze dalej, na odległości prawie 1 roku świetlanego, znajduje się obłok Oorta, który być może jest budulcem dla powstawania komet...
Planety karłowate Układu Słonecznego
W naszym Układzie Słonecznym jest miejsce nie tylko dla 8-9 planet, ponieważ jest ich o wiele więcej. „Mieszkając” za obszarem orbity Neptuna takie ciała niebieskie poruszają się po swoich ogromnych orbitach, zbliżając się i oddalając się od Słońca na ogromne wielkości astronomiczne. Niektóre z nich dokonują obrotów wokół Słońca dłużej niż 4000 lat. Są to planety karłowate, z których wiele jest obecnie dobrze znanych, ale takich planet karłowatych może być znacznie więcej, niż możemy podejrzewać!
Planety innych układów słonecznych...
Niesamowicie daleko, na odległości mnóstwa lat świetlnych od naszego Słońca świecą inne gwiazdy, które tworzą swoje układy planetarne. Takie planety nazywane są "planetami pozasłonecznymi" i mają też własne gwiazdy, wokół których krążą ich orbity. Nowoczesne technologie pozwalają odkrywać coraz nowsze planety i całe systemy planetarne, należące do swoich gwiazd. Chociażby w jednej galaktyce Droga Mleczna takich planet może być ponad 100 miliardów, do 20 miliardów planet mogą mieć powierzchnie podobne do właściwości powierzchni ziemskich i na niektórych z nich może istnieć nawet życie!... Pewnie nie jesteśmy w tym Wszechświecie samotni, jak myślicie?
10 faktów na temat układu słonecznego, o czytaniu których nie będziesz żałował.
1. Układ słoneczny jest systemem przyciąganych do siebie wzajemnie ciał niebieskich, który tworzą 9 głównych planet i ich satelity (już wiadomo o więcej niż 60 takich satelitach), tysiące małych planet (lub asteroid), komety i meteoryty.
2. Grawitacja słoneczna kontroluje ruch wszystkich innych ciał. Tylko satelity obracają się wokół swoich planet, siła przyciągnięcia których ze względu na ich bliskość jest silniejsza niż przyciąganie słońca.
3. Wiek układu słonecznego wynosi 4,6 miliarda lat (o ile to najpopularniejsze założenie jest właściwe). Powstał on z wirującej chmury pyłu gazowego, której ściśnięcie doprowadziło do centralnej kondensacji, która później przekształciła się w Słońce.
4. Planety są podzielone na 2 grupy: planety grupy ziemskiej lub planety Jowisza (gigantyczne planety, planety olbrzymy).
5. Planety ziemskie: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars utworzone bliżej słońca, posiadające większą gęstość, która składa się głównie z połączeń krzemu, żelaza.
6. Planety grupy Jowisza: Jupiter (Jowisz), Saturn, Uran, Neptun, będące gigantami gazowymi, które zostały utworzone w krytycznie niskich temperaturach. Składają się głównie z wodoru i helu. Atmosfery tych planet stopniowo się skraplając, płynnie przechodzą w tak zwany ciekły płaszcz.
7. Pluton nie jest objęty naukową definicją terminu "planeta", ponieważ pod względem wielkości i właściwości jest bardziej podobnym do lodowych satelitów gigantycznych planet.
8. Wszystkie planety krążą wokół Słońca w jednym kierunku (prostym!). Kształt planetarnych orbit jest bliskim ku okrągłemu, a płaszczyzny orbit są podobne do głównej płaszczyzny Układu Słonecznego, która nazywa się„Płaszczyzną Laplace'a” .
9. Nasz układ słoneczny znajduje się w Ramieniu Oriona galaktyki Droga Mleczna. Z dużym prawdopodobieństwem w naszej Drodze Mlecznej są miliardy innych systemów słonecznych. A we wszechświecie są miliardy galaktyk!
10. Mierzymy odległość w naszym Układzie Słonecznym w jednostkach astronomicznych (au). Jedna AU (oraz czasem w języku polskim „j.a.”) jest równa odległości między Słońcem a Ziemią, która wynosi 149 597 870 km. Pięknie, prawda?
Układ słoneczny jest układem planet, na środku którego znajduje się jasna gwiazda,będąca źródłem energii, ciepła i światła. Nazywa się ona oczywiście Słońcem.
Według jednej z teorii Słońce powstało wraz z Układem Słonecznym około 4,5 miliarda lat temu w wyniku eksplozji jednej lub kilku supernowych. Początkowo układ słoneczny był chmurą cząstek gazu i pyłu, które pod wpływem swojej masy w ruchu tworzyły dysk, w którym pojawiła się nowa gwiazda, zwana obecnie Słońcem, i cały nasz układ słoneczny.
Dlatego teraz na względnym środku układu słonecznego znajduje się Słońce, wokół którego na orbitach wirują dziewięć planet. W związku z tym że Słońce znajduje się w odległości od centrum orbit planetarnych, pod czas obrotów wokół Słońca planety zbliżają się, a następnie oddalają się od Słońca po swoich orbitach.
2 grupy planet
Planety grupy ziemskiej: Merkury, Wenus, Ziemia i Mars. Te planety są małe (dobrze, mniejsze) z kamienistą powierzchnią, one są najbliżej Słońca.
Planety olbrzymy: Jowisz, Saturn, Uran i Neptun. Są to duże planety składające się głównie z gazu i charakteryzujące się obecnością „pierścieni” wokół nich składających się z pyłu lodowego i wielu skalistych kawałków.
Taka planeta jak Pluton nie należy do żadnej grupy, ponieważ pomimo położenia w Układzie Słonecznym, jest zbyt daleko od Słońca i ma bardzo małąśrednicę, tylko 2320 km, co jest połowąśrednicy Merkurego.
Słońce
Jak na pewno musieliście słyszeć, Słońce to przede wszystkim gigantyczna kula ognia o bardzo wysokiej temperaturze, składająca się z plazmy (jonizowanego gazu) w składzie z wodorem i helem. Średnica Słońca wynosi 1,4 miliona km, temperatura powierzchni to 5700 ° C, a jego jądro to 14 000 000 ° C. Słońce jest w odległości 149,6 milionów kilometrów od Ziemi i raczej ma ogromne znaczenie dla całego życia roślinnego i zwierzęcego na naszej z Wami planecie. Co ciekawe, słońce świeci prawie białym światłem, ale „kosztem” rozproszenia promieni tego światła na powierzchni planety Ziemia, to światło wygląda jako żółte, a przy bezchmurnej pogodzie, wraz z niebieskim kolorem nieba, promienie słoneczne ponownie nabierają białego koloru. Czy również dostrzegliście to kiedyś?
Planety Układu Słonecznego
Rozpocznijmy naszą fascynującą znajomość z planetami Układu Słonecznego w kolejności ich położenia od Słońca, a także rozważmy ich główne satelity i inne kosmiczne obiekty (komety, asteroidy, meteoryty) w rozległych obszarach naszego układu planetarnego!
Merkury
Najmniejsza i najbliższa planeta do Słońca. Merkury obraca się tak wolno, że przechodząc pełne koło wokół Słońca, dokonuje obrotu wokół swojej osi tylko 1,5 razy, z powodu czego słoneczny dzień na planecie trwa 58 ziemskich dób. Dlatego na nocnej połowie Merkurego temperatura spada do -180 ° C, a w dzień połowa tej planety ogrzewa się do + 430 ° C... Czy to nie brzmi zachwycająco?
Wenus
Ta romantyczna na swój sposób planeta jest tą, która jest położona najbliżej Ziemi. Skutkiem efektu cieplarnianego Wenus jest otoczona warstwą bardzo gęstych chmur. Temperatura powierzchni planety jest sięgająca + 470 Celsjusza. Procent dwutlenku węgla w atmosferze jest znacznie wyższy niż w skałach, podczas gdy planeta znajduje się bardzo blisko Słońca - to prowadzi do efektu zwiększenia temperatury. Na Wenus zawsze pojawiają się błyskawice, których intensywność jest nieskazitelnie większa niż tych na Ziemi. Jest to najprawdopodobniej związane z aktywnością wulkaniczną...
Ziemia
Planeta Ziemia, praktycznie nasza ojczyzna, ma atmosferę utrzymywaną przez siłę grawitacji. Skład atmosfery obejmuje ważne elementy wodoru, węgla, które umożliwiajążycie na Ziemi. Atmosfera składa się z kilku warstw, z których najniższa to troposfera, znajdująca się 10-15 km nad powierzchnią Ziemi. W tej warstwie tworzą się chmury i niektóre inne zjawiska fizyczne. Temperatura w troposferze sięga -40-50 stopni Celsjusza. Dalej i wyżej w „niebie” jest druga warstwa nazywana stratosferą, zawierającą ozon, pochłaniający fale promieniowania słonecznego, pod wpływem których temperatura tam podnosi się do +15 stopni. Jeszcze wyższa jest jonosfera, w której temperatura spada do -90 stopni.
Powierzchnia Ziemi to 2/3 wody, reszta to kontynenty, gdzie życie rozwija się zarówno w wodzie, jak i na lądzie. Tlen na Ziemi, niekrytyczna temperatura na powierzchni planety i inne właściwości dały szansę na istnienie flory, fauny i ludzkiego życia.
Satelita Ziemi: Księżyc
Planeta Ziemia ma swojego wiernego towarzysza - Księżyca. Na jego powierzchni nie ma atmosfery, składa się ona ze skał i cała jest pokryta kraterami i cienką warstwą pyłu z małych substancji "regolitu", która powstała z powtarzających się i stałych spadków meteorytów...
Mars
Mała, nazywana wojowniczą, planeta, która wygląda na czerwoną nawet dla gołego oka. Obecność na planecie formacji przypominających rzeki, także ślady kanionów i oceanów potwierdza teorię, że Mars jest najbardziej podobnym do Ziemi. Do tej pory naukowcy zastanawiają się nad obecnością wody na planecie. Jak i u nas, na Marsie też jest atmosfera, tylko że zawartość tlenu w niej jest znikoma (czyli tylko 0,13%) i ciśnienie na powierzchni jest znacznie niższe niż na naszej...
Satelity Marsa: Fobos i Deimos
Mars ma dwa satelity, nazywane jego Księżycami. Ich średnice są dość małe i są bardziej podobne do asteroidów ze względu na nierówną powierzchnię. Średnica Fobosa wynosi 27 km, średnica Deimosa to 15 km.
Jupiter (Jowisz)
Największa planeta w Układzie Słonecznym, składająca się z gazu, którego warstwy są w ciągłym ruchu wirowym. Średnica Jowisza jest ogromna - 143 000 km (dla porównania: średnica Ziemi to 13 000 km). Pomimo dużych rozmiarów, Jowisz obraca się bardzo szybko wokół swojej osi (w ciągu 9 godzin 50 minut doby ziemskiej), z powodu czego średnice na biegunach planety sąściśnięte, a równik jest rozciągnięty...
Pierścienie i księżyce Jowisza: Europa, Io, Ganymede, Callisto i inne...
Planeta Jowisz jest otoczona przez całą rodzinę 16 satelitów, z których każdy ma swoje własne, odmienne od innych, właściwości.
Saturn
Niesamowita, piękna planeta ma wyraźne jaskrawo-czerwone pierścienie, które sąłatwe do zobaczenia za pomocą zwykłego teleskopu. Saturn jest wyjątkowy również dlatego, że jego gęstość jest nieco niższa od średniej gęstości wody i, jeżeli wyobrazić, że na powierzchni mógłby być ocean, byłoby możliwym zobaczenie naprawdę niezwykłego widoku - jak wody oceanu z łatwością rozpryskują się na powierzchni planety...
Pierścienie i satelity Saturna: Tytana, Enceladusa i inne...
Charakterystyczne pierścienie są posiadane nie tylko przez gigantycznego Saturna, ale również przez inne planety olbrzymy. Te pierścienie są najbardziej wyraźne zwłaszcza wokół Saturnu, ponieważ składają się one z miliardów drobnych cząstek, obracających się na orbicie wokół planety. Oprócz kilku pierścieni Saturn posiada 18 księżyców, jeden z których to Titan, jego średnica wynosi 5000 kilometrów, co czyni go największym satelitą układu słonecznego!...
Uran
Ta niezwykła planeta jest widoczna dla obserwatora w niebieskich i zielonych barwach dzięki pochłanianiu przez wodór i metan widma w podczerwieni. Na powierzchni Uranu wiatry szaleją z ogromną prędkością do 600 km/ h, poruszając się w trakcie obrotu planety. Wyjątkowość Urana w tym, że jego oś obrotu jest mocno nachylona, prawie równoległa do płaszczyzny ekliptyki. Więc z Ziemi bieguny planety mogą być zobaczone tylko o połowę i tylko w ciągu 42 lat. Na razie jedyna teoria tego zjawiska jest taka, że być może w historii planety odbyło się zderzenie z dużym ciałem niebieskim...
Pierścienie i satelity Urana: Titania, Oberon i inne.
Planeta Uran ma 17 satelitów i podobnie jak pozostałe planety olbrzymy ma otaczające je cienkie pierścienie, które mają niewielką lub żadną zdolność do odbijania światła. Dlatego zostały one otwarte nie tak dawno temu, w 1977 roku, zupełnie przez przypadek.
Neptun
Ta planeta, podobnie jak Uran, składa się z gazu, który głównie obejmuje wodę, metan i amoniak. Dokładnie w związku z dużą koncentracją w atmosferze metanu planeta uzyskała niebieski kolor. Nad powierzchnią Neptuna znajdują się chmury z amoniaku i wody, a nad nimi gęsta warstwa chmur z metanu, oprócz tego w tej atmosferze jest obecny wodór i hel. Sama atmosfera ma zwiększoną aktywność, czyli potężne wiatry wieją tam z prędkością ponad 2000 km/h, tworząc ogromne plamy wielkości naszej planety...
Pierścienie i satelity Neptuna: Triton, Nereid i inne...
Początkowo, przed badaniem statkiem kosmicznym Neptune Voyager 2, było wiadomo o dwóch satelitach planety - Tryton i Nerida. Interesującym jest fakt, że satelita Triton ma kierunek przeciwny niż normalne ruchy orbitalne, również na satelicie zostały znalezione dziwne wulkany, wypuszczające azot jak gejzery, rozprowadzając substancje o ciemnym kolorze wzdłuż mnóstwa kilometrów.
Obiekty kosmiczne Układu Słonecznego
Komety
Poruszając się z ogromnąprędkością podróżują wielkimi orbitami, skreowanymi we wszechświecie. Komety - tak są zwane pięknie tajemnicze ciała niebieskie, składające się z jasnej, świecącej głowy i niesamowicie długiej (do 100 milionów kilometrów) pętli ogonowej. Te pojedyncze wędrowcy potrafią usuwać się poza Układ Słoneczny na długi czas i wracając, pędzić bliżej naszej planety, pokonując gigantyczne odległości swojej „orbity”...
Asteroidy (zwane też planetoidami i planetkami)
Tak samo jak planety, tylko że bardzo niewielkich rozmiarów, planetoidy krążą wokół Słońca. Posiadają skaliste struktury powierzchni i według niektórych charakterystyk są podobne do małych planet, więc czasem są one nazywane właśnie w ten sposób – planetkami. Największe skupisko asteroid znajduję się pomiędzy Marsem a Jowiszem, obszar ten został nazwany Pasem asteroidów. Asteroidy mają jaknajbardziej różne rozmiary: małe mają od kilkudziesięciu centymetrów średnicy (jak garnek) i duże posiadająśrednicy do 250 km i powyżej. Największy ze znanych asteroid Ceres ma średnicę 1000 km!
Meteoryty
Spadające gwiazdy - tak zwany jest deszcz meteorytów, który pojawia się co roku na początku sierpnia i w innych odstępach czasu w ciągu roku. Czasami meteoryty czy "spadające gwiazdy" można zobaczyć gołym okiem, one migają jak iskra, skrobiąc nocne niebo przez ułamek sekundy. Są to małe cząstki kosmicznego pyłu, które spadają na Ziemię i wyparowując się w gęstych warstwach atmosfery, zostawiają krótki jasny ślad w gwiaździstym niebie.
Odległe obiekty Układu Słonecznego
Pluton
Ta lodowa prawie planeta, najdalsza w Układzie Słonecznym, mogłaby należeć do ziemskiej grupy planet, ale od 2006 roku, decyzją IAU (International Astronomical Union), Pluton został sklasyfikowany jako planeta karłowata wraz z Eris i Ceres. Pluton ma skalisty rdzeń z możliwą zawartością lodu, lodowym płaszczem i skorupą, która tworzy powierzchnię planety. Najprawdopodobniej pod górną warstwą znajduje się całkiem duża masa lodu o grubości ponad 200 km, więc planeta ta składa się głównie ze składników wody i metanu.
Satelity Plutona: Charon, Hydra, Nekta itd.
W tej chwili wiemy o pięciu satelitach Plutona, tylko one są znane. Jest to duży satelita Charon, 2 małe satelity Hydra i Nykt oraz 2 mniejsze satelity P4 i P5. Satelita Plutona Charon jest wyjątkowa, ponieważ ma bardzo małe wymiary w porównaniu do satelitów innych planet. Znajduje się bardzo blisko planety i dokonuje obrotu wokół Plutona z taką samą prędkością obrotową jak wokół własnej osi, dlatego ten satelita jest zawsze w tym samym punkcie nad planetą... Wyobrażacie sobie?
Pas Edgewortha-Kuipera i Obłok Oorta
Poza granicami orbity Neptuna są odległe obiekty Układu Słonecznego, które dostały nazwę obiektów transneptunowych, wśród których są, - tylko pomyślcie! – te pasy Kuipera, małe ciała, planety karłowate, układ Pluton-Charon, planeta karłowata Eris i inne obiekty, najczęściej składające się z lodu. Jeszcze dalej znajdziemy dysk rozproszony, czyli w którym obiekty wyglądają na takie. I jeszcze dalej, na odległości prawie 1 roku świetlanego, znajduje się obłok Oorta, który być może jest budulcem dla powstawania komet...
Planety karłowate Układu Słonecznego
W naszym Układzie Słonecznym jest miejsce nie tylko dla 8-9 planet, ponieważ jest ich o wiele więcej. „Mieszkając” za obszarem orbity Neptuna takie ciała niebieskie poruszają się po swoich ogromnych orbitach, zbliżając się i oddalając się od Słońca na ogromne wielkości astronomiczne. Niektóre z nich dokonują obrotów wokół Słońca dłużej niż 4000 lat. Są to planety karłowate, z których wiele jest obecnie dobrze znanych, ale takich planet karłowatych może być znacznie więcej, niż możemy podejrzewać!
Planety innych układów słonecznych...
Niesamowicie daleko, na odległości mnóstwa lat świetlnych od naszego Słońca świecą inne gwiazdy, które tworzą swoje układy planetarne. Takie planety nazywane są "planetami pozasłonecznymi" i mają też własne gwiazdy, wokół których krążą ich orbity. Nowoczesne technologie pozwalają odkrywać coraz nowsze planety i całe systemy planetarne, należące do swoich gwiazd. Chociażby w jednej galaktyce Droga Mleczna takich planet może być ponad 100 miliardów, do 20 miliardów planet mogą mieć powierzchnie podobne do właściwości powierzchni ziemskich i na niektórych z nich może istnieć nawet życie!... Pewnie nie jesteśmy w tym Wszechświecie samotni, jak myślicie?
10 faktów na temat układu słonecznego, o czytaniu których nie będziesz żałował.
1. Układ słoneczny jest systemem przyciąganych do siebie wzajemnie ciał niebieskich, który tworzą 9 głównych planet i ich satelity (już wiadomo o więcej niż 60 takich satelitach), tysiące małych planet (lub asteroid), komety i meteoryty.
2. Grawitacja słoneczna kontroluje ruch wszystkich innych ciał. Tylko satelity obracają się wokół swoich planet, siła przyciągnięcia których ze względu na ich bliskość jest silniejsza niż przyciąganie słońca.
3. Wiek układu słonecznego wynosi 4,6 miliarda lat (o ile to najpopularniejsze założenie jest właściwe). Powstał on z wirującej chmury pyłu gazowego, której ściśnięcie doprowadziło do centralnej kondensacji, która później przekształciła się w Słońce.
4. Planety są podzielone na 2 grupy: planety grupy ziemskiej lub planety Jowisza (gigantyczne planety, planety olbrzymy).
5. Planety ziemskie: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars utworzone bliżej słońca, posiadające większą gęstość, która składa się głównie z połączeń krzemu, żelaza.
6. Planety grupy Jowisza: Jupiter (Jowisz), Saturn, Uran, Neptun, będące gigantami gazowymi, które zostały utworzone w krytycznie niskich temperaturach. Składają się głównie z wodoru i helu. Atmosfery tych planet stopniowo się skraplając, płynnie przechodzą w tak zwany ciekły płaszcz.
7. Pluton nie jest objęty naukową definicją terminu "planeta", ponieważ pod względem wielkości i właściwości jest bardziej podobnym do lodowych satelitów gigantycznych planet.
8. Wszystkie planety krążą wokół Słońca w jednym kierunku (prostym!). Kształt planetarnych orbit jest bliskim ku okrągłemu, a płaszczyzny orbit są podobne do głównej płaszczyzny Układu Słonecznego, która nazywa się„Płaszczyzną Laplace'a” .
9. Nasz układ słoneczny znajduje się w Ramieniu Oriona galaktyki Droga Mleczna. Z dużym prawdopodobieństwem w naszej Drodze Mlecznej są miliardy innych systemów słonecznych. A we wszechświecie są miliardy galaktyk!
10. Mierzymy odległość w naszym Układzie Słonecznym w jednostkach astronomicznych (au). Jedna AU (oraz czasem w języku polskim „j.a.”) jest równa odległości między Słońcem a Ziemią, która wynosi 149 597 870 km. Pięknie, prawda?
