Jak pisać dobre wypracowania?
Częstym problemem wielu uczniów jest nieumiejętność pisania – wypracowań i większych tekstów. Zresztą nie jest to kłopot, który dotyczy tylko młodzieży. Również niektórzy dorośli chcieliby poprawić swoje umiejętności pisarskie, ale nie wiedzą jak do tego się zabrać. Z pewnością powodów takiego stanu rzeczy jest wiele. W szkole często nie pisze się wypracowań, ponieważ nauczyciele nie mają czasu ich sprawdzać. Nie jest też łatwo nauczyć tej sztuki w dużym klasowym gronie bardzo zróżnicowanych uczniów. Co w takiej sytuacji można poradzić? Pierwsza podpowiedź jest prosta: kto chce nauczyć się pisać, musi pisać. Nie można dobrze tańczyć, bez chodzenia na zajęcia taneczne i zabawy. Nie można sprawnie jeździć samochodem, jeśli nie będzie się zasiadać za kierownicą. Praktyka czyni mistrza. Dlatego również umiejętności w dziedzinie pisania trzeba ćwiczyć i to najlepiej pod okiem dobrego stylisty (niestety nie zawsze jest nim nauczyciel szkolny). Inna rada związana z pisaniem jest taka, że trzeba czytać, w myśl zasady że z pustego nawet Salomon nie naleje. Aby cokolwiek napisać, trzeba najpierw coś wiedzieć. W przypadku uczniów chodzi o to, aby przynajmniej znali lektury i mieli powtórzony materiał szkolny. Oczywiście im większe oczytanie, tym lepiej, zwłaszcza jeśli planujemy pisać poważniejsze teksty. Pisarz jest najpierw namiętnym czytelnikiem – warto o tym pamiętać.
Co jednak zrobić, gdy musimy napisać wypracowanie na ocenę i mamy ambicje, aby nie była to ocena niedostateczna? Najpierw trzeba na kartce zebrać luźne myśli związane z tematem, niejako zwieść materiał na budowę. Nie od razu wszystko musi być uporządkowane, ale musi COŚ być . Drugi niezbędny etap (o którym wielu zapomina) to ułożenie planu wypowiedzi, czyli uporządkowanie materiału w takiej kolejności w jaki chcemy go zaprezentować w tekście. Powstaje jeszcze pytanie jak zacząć i jak skończyć wypracowanie. Generalnie można powiedzieć, że powinno ono być jak śledź, który ma niewielką głowę, duży tułów i większy od głowy ogon. A zatem niewielki wstęp (2—4 zdania) długie rozwinięcie i większe od wstępu zakończenie, które zbiera poczynione obserwacje. Wstęp powinien wyraźnie wprowadzać w temat (wypracowanie musi być mocno powiązane z zadanym tematem),a kto przeczyta zakończenie, powinien poznać wszystkie wnioski wynikające z wypowiedzi.
Powyżej podałem tylko najogólniejsze wskazania. Jest ich znacznie więcej i zawsze pojawiają inne, zależnie od tego kto i o czym pisze. Ważne są choćby logika wywodu, styl, ortografia, interpunkcja etc. O tym wszystkim mówię z uczniem na swoich zajęciach. Wspomniałem, że należy uczyć się pod okiem mistrza. Śmiem twierdzić, że nim jestem. Napisałem kilka książek autorskich, kilka innych zredagowałem i jestem autorem ok. 150 artykułów. A to tylko niektóre z moich dokonań pisarskich. Jeśli znajdziesz kogoś z większym dorobkiem, zwróć się do nie niego o fachową pomoc. Jeśli nie uda Ci się znaleźć takiej osoby, pomyśl o pracy ze mną. Przyszłym mistrzom pióra pomagam od wielu lat z bardzo dobrymi rezultatami.