
Od czego zacząć naukę języka rosyjskiego?
Nauka języka rosyjskiego może być dla osoby uczącej się z jednej strony w miarę prosta, natomiast z drugiej strony: najeżona dość poważnymi trudnościami. Skąd bierze się ta ambiwalentność jeśli chodzi o naukę rosyjskiego w przypadku Polaków? Przyczyny mają dwojaki charakter, a mianowicie:
-
Język rosyjski prezentuje wysoki stopień podobieństwa względem polszczyzny w takich aspektach, jak struktura gramatyczna, zasób leksykalny (słownictw), fonetyka czy nawet utarte zwroty i wyrażenie. Sprawia to, że osoba z Polski jest w stanie przyswajać rosyjską gramatykę, rosyjskie słownictwo czy też rosyjską wymowę o wiele prędzej, niż na przykład w trakcie nauki hiszpańskiego, portugalskiego, francuskiego itd.
-
Język rosyjski nie posługuje się alfabetem łacińskim, lecz cyrylicą. Jej znajomość jest konieczna w nauce rosyjskiego. Cyrylica właściwie w niczym nie przypomina alfabetu, którym posługujemy się od najwcześniejszych lat życia i który jest dla naszych umysłów czymś w rodzaju „ustawieniu domyślnego”.
Łatwo stąd wywnioskować, że największym problemem, jakiego przysporzy nam nauka języka rosyjskiego — samodzielna bądź pod nadzorem lektora — będzie właśnie opanowanie rosyjskiego alfabetu. To również nauka cyrylicy powinna stanowić pierwszy, absolutnie obowiązkowy etap w procesie poznawania rosyjskiego. Dlaczego? Im szybciej opanujemy cyrylicę, tym prędzej będziemy w stanie odczytywać wyrazy i zdania, a także formułować nasze myśli w języku rosyjski. Na tym etapie z kolei zaczną oddziaływać już znaczące podobieństwa pomiędzy rosyjskim a polszczyzną.
Poznawanie cyrylicy wbrew pozorom nie jest aż tak trudne. Liczy ona 33 znaki, przy 26 znakach, jakie posiada alfabet łaciński. Co ciekawe, większość liter brzmi podobnie, jak ma to miejsce w języku polskim. Główną różnicą jest więc forma zapisu. Jak natomiast skutecznie uczyć się alfabetu, obowiązującego w języku rosyjskim? Użyteczne okaże się w tym zakresie dobre podręczniki do nauki języka rosyjskiego. Można tutaj wymienić takie opracowania, jak między innymi:
-
Kak Raz 1
-
Wot I My Po Nowomu 2. Język Rosyjski.
-
Stupieni
-
Wremiena 3
-
Russkij Jazyk Po Nowomu 3
W celu nauki cyrylicy można oczywiście wykorzystać także darmowe zasoby, znajdujące się w internecie. Jak to zrobić? Wystarczy, że wpiszemy w Google frazę „алфавит”, co oznacza po prostu „alfabet”. Istnieje też sporo bezpłatnych stron po polsku, gdzie osoba ucząca znajdzie zarówno sam alfabet łącznie z objaśnieniami oraz wymową zgłosek, jak i też sporo innych materiałów.
Czy opłaca się znać rosyjski?
Język rosyjski bywa uznawany za nieco anachroniczny i dość często zakłada się, że jego znajomość nie oferuje w dzisiejszym świecie profitów porównywalnych z tym, co oferują chociażby języki łaciński, języki skandynawskie czy język niemiecki. Jest to przeświadczenie błędne.
Polskie firmy coraz częściej podejmują współpracę z firmami rosyjskimi oraz ukraińskimi, co naturalną koleją rzeczy rodzi rosnący popyt na osoby władające językiem rosyjskiego w stopniu zaawansowanym lub przynajmniej średniozaawansowanym, a także, rzecz jasna, na profesjonalnych tłumaczy języka rosyjskiego. Co również interesujące, filologie języka rosyjskiego na polskich uniwersytetach cieszą się naprawdę sporą popularnością. Młodzi ludzie po prostu wiedzą, że kompetencje językowe w zakresie rosyjskiego mogą przełożyć się na dobrze płatne zatrudnienie.
Na tym jednak jeszcze nie koniec. Język rosyjski nie jest bowiem jedynym językiem, w którym obowiązujące cyrylica. Inne języki z tej grupy to między innymi serbski, ukraiński czy bułgarski. Języki te po pierwsze również są dość podobne gramatycznie i leksykalnie do polszczyzny. Po drugie zaś, opanowanie cyrylicy znacząco ułatwi i przyspieszy proces nauki na przykład języka serbskiego lub bułgarskiego.
Czy mogę samodzielnie uczyć się rosyjskiego?
W dzisiejszych czasach często przyjmujemy, że samodzielna nauka języka obcego to właściwie zadanie niewykonalne. Nie jest to prawda. Jeszcze w latach 70 czy 80 dzisiejsi hiszpaniści uczyli się mowy Cervantesa z kolejnych edycji legendarnych podręczników do nauki samodzielnej „Oskar Perlin”.
Na wstępie warto zaznaczyć, że tego rodzaju podręczniki — przeznaczone do nauki we własnym zakresie — są oczywiście dostępne także dla języka rosyjskiego. W przypadku osób początkujących specjaliści wymieniają przede wszystkim trzy pożyteczne tytuły:
-
“Русский язык: 5 элементов”. Jest to podręcznik przeznaczony do całkowicie samodzielnej nauki, dedykowany osobom początkującym. Zawiera sporo klarownych wyjaśnień oraz prowadzi ucznia krok po kroku na coraz wyższe poziomy znajomości rosyjskiego.
-
“Лестница”. To kolejna książka dla uczniów, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z językiem rosyjskim. Jest wysoko oceniana przez specjalistów i czasami korzysta się z niej nawet w nauczaniu uniwersyteckim.
-
“Русский язык: 5 элементов”. Jeden z nowocześniejszych podręczników do samodzielnej nauki rosyjskiego, ponieważ materiał jest tutaj podzielony na poziomy od A1 do B1, przez co można z powodzeniem używać go także w nauce do egzaminów dających certyfikaty.
Poza podręcznikami, uczniowi przydadzą się oczywiście też słowniki polsko-rosyjskiego i rosyjsko-polskie, a także tablice z odmianami czasowników i rzeczowników. Nie zaszkodzi też dobra gramatyka języka rosyjskiego lub przynajmniej repetytorium leksykalno-gramatyczne.
Aplikacje mobilne do samodzielnej nauki języka rosyjskiego
Wydatnym wsparciem w procesie nauki języka rosyjskiego mogą być również dobre aplikacje. Programów istnieje naprawdę sporo, przy czym niektóre z nich są płatne i potrafią kosztować dość spore pieniądze. Wśród darmowych aplikacji, które powinny wystarczyć uczniowi na etapach początkujących warto wyróżnić:
-
Busuu
-
Миллионер
-
Gramota
-
Memrise
-
Duolingo
-
Mondly
Oczywiście, w przypadku darmowych aplikacji uczeń może natrafić na pewne ograniczenia. Rozwiązanie? Warto pobrać każdą z 6 wymienionych wyżej aplikacji do nauki rosyjskiego, otworzyć ją, sprawdzić dostępne funkcje, a następnie wybrać jedną lub dwie, które wydadzą się nam najlepsze i najlepiej dostosowane do naszego stylu nauki.
Główne trudności w nauce rosyjskiego
Najważniejszą trudność na początkowych etapach nauki rosyjskiego będzie stanowić alfabet. Również później czekają na jednak pewne „pułapki”. Są one doskonale znane osobom, które miały okazję przechodzić z jednego języka na inny, dość podobny (np. z hiszpańskiego na portugalski).
Mówiąc w skrócie, chociaż podobieństwo dwóch języków co do zasady ułatwia naukę, to jednak dość często stanowi też przyczyną irytujących błędów. Większość osób wykazuje tendencje do mimowiednego nakładania form gramatycznych oraz wyrazów pochodzących z pierwszego języka na język drugi. Mówiąc inaczej, najpewniej będzie się nam zdarzało polonizować język rosyjski, tak samo, jak przykładowo osoby przechodzące z języka hiszpańskiego na portugalski hiszpanizują ten ostatni.
Warto też zwracać szczególną uwagę na znaczenie słów. Niektóre rosyjskie wyrazy będą brzmieć nam znajomo, jednak ich znaczenie będzie zupełnie odmienne, niż w obrębie języka polskiego.
Podsumowanie
Nauka języka rosyjskiego — również ta samodzielna — jest więc jak najbardziej możliwa i wbrew pozorom wcale nie powinna być aż tak trudna, zwłaszcza jeśli uda się nam opanować alfabet.
Co oczywiste, poznawanie rosyjskiego może być znacznie łatwiejsze i o wiele szybsze, jeśli zdecydujemy się na profesjonalne korepetycje z języka rosyjskiego. W serwisie BUKI uczeń może znaleźć ogłoszenia od znakomitych nauczycieli, którzy nie biegle władają językiem rosyjskim, ale też posiadają bogate, wieloletnie doświadczenie dydaktyczne.