Umiejętność gry na fortepianie słusznie uchodzi za elitarną. Kojarzymy fortepian z najwyższymi sferami dawnych społeczeństw, kiedy to granie na fortepianie niekiedy było wręcz standardowym elementem wykształcenia. Te czasy już minęły, a elity (we właściwym sensie tego wyrazu) już nie istnieją. Tym niemniej, nadal wiele osób chce grać na fortepianie. Ich motywacje mogą być bardzo różne: od zaprawionych ambicją by zostać profesjonalnym muzykiem, aż po granie czysto rekreacyjne, dla własnej przyjemności.
Niezależnie jednak od kierujących nami motywów, nauka grania na fortepianie stanowi obszar, w którego obrębie zawsze obowiązuje parę kardynalnych zasad. Opiszemy je w niniejszym tekście. Odpowiemy też na pytania dotyczące tego, czy gra na fortepianie należy do trudnych oraz tego, od czego najlepiej zacząć naukę.
Naturalnie, nader cenną pomocą będą lekcje prywatne prowadzone przez doświadczonego muzyka. Właśnie ta forma nauki gry na fortepianie jest zdecydowanie najbardziej efektywna. Subtelnie przypominamy, że oferty najlepszych nauczycieli w Polsce można swobodnie wyszukiwać w serwisie BUKI. Dotyczy to również korepetycji z gry na fortepianie, które nierzadko prowadzone są przez doświadczonych muzyków lub kompozytorów. Koszt takiej lekcji to mniej więcej 100 złotych za jedną godzinę. Jest to jednak wydatek, który bez wątpienia szybko się opłaci.
Czy nauka gry na fortepianie jest trudna?
Niestety, odpowiedź na powyższe pytanie jest tylko jedna: tak, nauka gry na fortepianie należy do trudnych, a sam fortepian jest jednym z bardziej skomplikowanych i wymagających instrumentów muzycznych. Tym niemniej, efektywność i tempo nauki są przeważnie dość mocno uzależnione od 3 kluczowych czynników. Oto one:
- Wiek osoby uczącej się: zasadniczo, im jesteśmy młodsi, tym łatwiej jest nam uczyć się gry na nowym instrumencie. Nauka w wieku dorosłym przeważnie jest trudniejsza i zabiera więcej czasu.
- Konstrukcja dłoni i zdolności manualne: grając na fortepianie, używasz dłoni. Im są one naturalnie sprawniejsze, tym łatwiej przyjdzie Ci operowanie na klawiaturze. Znawcy podkreślają też, że liczy się budowa dłoni, w tym zwłaszcza długość palców: osobom o długich i smukłych palcach na ogół gra się łatwiej
- Talentu i wiedzy muzycznej: jeżeli umiesz już grać na jakimś innym instrumencie i ogólnie “czujesz” muzykę, na pewno będzie Ci o wiele łatwiej niż w przypadku osoby, która wcześniej nie miała żadnej styczności z instrumentami muzycznymi ani też z muzyką jako taką
Co jeszcze jest ważne? Oczywiście, trzeba tutaj wskazać na przebieg procesu nauki gry. Możesz uczyć się samodzielnie, lecz będzie to o wiele bardziej wymagające niż nauka pod okiem doświadczonego nauczyciela. Nie bez powodu, właściwie od zawsze grania na fortepianie uczono się pod okiem doświadczonych i wykształconych muzyków.
Przeważnie podkreśla się, że, aby móc grać utwory o trudnym palcowaniu, wymagane jest co najmniej 12 miesięcy nauki oraz, rzecz jasna, intensywnych ćwiczeń. Jednak już w przypadku najbardziej wymagających utworów, będą to nawet 2-3 lata nauki. Aby osiągnąć perfekcję, grać naprawdę dobrze i w pełni płynnie, będziesz potrzebował przynajmniej 5 lat nauki. Naturalnie, są to dane orientacyjne. Bardzo wiele zależy od wieku osoby uczącej się, jej naturalnego talentu, zaangażowania oraz czasu poświęcanego na naukę gry na pianinie.
Czytaj również: "Nauka śpiewu - techniki, ćwiczenia i porady dla początkujących"
Od czego zacząć naukę gry na fortepianie?
Na samym początku, uczymy się absolutnych podstaw. Będzie to umiejętność czytania nut (bez tego, niestety, nie uda się nam niczego zagrać) oraz rozkład nut na fortepianie (musisz wiedzieć, przy pomocy którego klawisza wydobyć z instrumentu dokładnie tę nutę, którą widzisz na swojej pięciolinii).
W dalszej kolejności uczymy się chwytów, koordynacji obu rąk i ogólnego panowania nad klawiaturą. Na tym etapie często są też wdrażane różne ćwiczenia manualne, które pozwolą uczniowi swobodniej operować klawiszami i lepiej skoordynować jednoczesne posługiwanie się obiema dłońmi w trakcie grania.
Dopiero na następnym etapie nauki zaczniesz naprawdę grać. Z początku będą to proste utwory. Twój nauczyciel dobierze je w taki sposób, abyś, grając, jak najmocniej utrwalał nabyte wcześniej podstawy operowania klawiaturą. Na ogół, są to utwory grane przede wszystkim prawą dłonią: nuty po lewej stronie klawiatury fortepianu pojawiają się raczej sporadycznie. Najpierw też zawsze gramy w wolnym tempie, z częstym powtarzaniem tych fragmentów, które nam nie wyszły. Jest to dość żmudne, ale konieczne i przynosi wymierne korzyści.
Po pewnym czasie, zaczniesz już grać bardziej złożone utwory, gdzie w trakcie grania nuty w miarę równomiernie rozkładają się na obie ręce. Ten etap nauki uznaje się też za najtrudniejszy, ponieważ właśnie wówczas musisz już naprawdę dobrze skoordynować swoje ręce. Na tym etapie uczysz się także poprawnej dla danego utworu artykulacji. Jest to, mówiąc w dużym skrócie, sposób wydobywania dźwięku. Ten element również jest dość wymagający i wymaga sporo pracy nie tylko ze strony ucznia, ale również ze strony korepetytora, który musi wpoić uczniowi trudną wiedzę, ale w taki sposób, aby było to pożyteczne i możliwe do zastosowania w praktyce (czyli w graniu).
Pamiętaj, że płatne lekcje pod okiem korepetytora, to nie wszystko. Znajdziesz też mnóstwo zupełnie darmowych pomocy naukowych, zwłaszcza na blogach nauczycieli muzyki oraz w formie tutoriali na serwisie Youtube. Czasami są to pełnowartościowe kursy gry na fortepianie. W innym przypadkach, poszczególny wpis na blogu czy materiał na YT jest w całości poświęcony jakiejś konkretnej kwestii dotyczącej gry na fortepianie. Tak samo, bez problemu znajdziesz porady na temat tego, jak zagrać jakiś wybrany utwór.
