Jeśli poszukujemy wsparcia w zakresie zdrowia psychicznego, to zazwyczaj do głowy przychodzą nam trzy zawody: lekarz psychiatra, psycholog i psychoterapeuta, rzadziej coach. Obecnie najbardziej oblegane są gabinety psychiatrów oraz psychoterapeutów. Jak zostać osobą, która będzie w stanie przeprowadzić skuteczną terapię?
Jakie umiejętności i doświadczenie są kluczowe dla przyszłych psychoterapeutów?
Chcąc zostać psychoterapeutą, tak naprawdę naszą ambicją zawodową jest niesienie pomocy innym. W tym zawodzie specjalista pomaga swoim pacjentom z wykorzystaniem różnych technik, aby zmarginalizować problemy psychiczne, zbudować świadomość o nich, a nawet umożliwić podstawowe funkcjonowanie w społeczeństwie i w domu.
Kluczowymi umiejętnościami będą:
- Chęć nauki, daleko wykraczająca poza kilka lat studiów. W tej branży naturalne są wyjazdy na sympozja, szkolenia, zakup literatury, udział w kursach, obserwacjach, eksperymentach.
- Umiejętność zachowania poufności. Osoby lubiące plotki prawdopodobnie nie będą najlepszymi kandydatami na psychoterapeutę, bo w perspektywie mogą bardziej zaszkodzić swoim pacjentom, niż im pomóc.
- Integralność działań oraz odpowiedzialność. Psychoterapeuta, chociaż nie podaje leków i nie wpływa na pacjenta w sposób mechaniczny, również może doprowadzić do jego śmierci. Dlatego bardzo ważną umiejętnością jest ta związana z działaniem według etyki zawodowej, zgodnie z posiadaną wiedzą i przede wszystkim – na korzyść pacjenta.
- Umiejętność nawiązywania relacji. Bardzo ważny pozostaje również szacunek względem drugiej osoby, brak krytycznej oceny i chęć nawiązania kontaktu. Co ciekawe, osoby empatyczne, delikatne i łagodne w porozumiewaniu się, przy jednoczesnym dobrym zastosowaniu metod terapeutycznych, zarabiają jako psychoterapeuci zdecydowanie więcej!
Można więc śmiało powiedzieć, że aby aplikować na studia, warto przed tym zrobić sobie niewielki rachunek sumienia i autentyczny, bardzo obiektywny przegląd cech charakteru oraz możliwości. Jeśli jesteśmy osobami niecierpliwymi, nie lubimy się dużo uczyć, chcemy na pracę poświęcać jak najmniej czasu, brakuje nam asertywności i empatii, cechuje nas skrajny introwertyzm i obojętność względem drugiego człowieka, to… prawdopodobnie nie nadajemy się na zostanie dobrym psychoterapeutą.
Uwaga! Poza powyższymi, największym wyzwaniem dla przyszłych terapeutów są:
- Zarządzanie czasem. W przypadku pracy terapeuty zazwyczaj nie trzeba przesadnie się starać, aby pozyskać nowych pacjentów. Z roku na rok zapotrzebowanie jest wyższe. Przez to łatwo jest przesadzić z zapełnieniem kalendarza, a gdy dojdą do tego wyjazdy na warsztaty i sympozja, to bardzo łatwo stracić balans pomiędzy pracą a życiem prywatnym.
- Wypalenie zawodowe. Poniekąd wynika ono z poprzedniego punktu (przepracowania), ale nie tylko. Psychoterapeuta jest narażony na stres, konieczność ciągłego analizowania problemów, wykazywania zrozumienia. W wielu przypadkach pomocną dłoń mogą wyciągnąć koledzy po fachu, dobra jest też aktywność fizyczna i umiejętność korzystania z życia poza pracą.
Jeśli powyższe dwa punkty nie są Ci straszne i masz przeświadczenie, że będziesz w stanie sobie z tymi sytuacjami poradzić, to czas na najważniejszą informację.
Co trzeba zrobić, aby zostać psychoterapeutą?
Aby móc tytułować się terapeutą, należy mieć ukończone studia kierunkowe. To warunek – nie możemy otworzyć gabinetu psychoterapii bez tego. Owszem, można świadczyć różnego rodzaju usługi wsparcia mentalnego, treningu, rozwoju duchowego etc. Jednak praca psychoterapeuty jest związana ściśle z umiejętnościami potwierdzonymi odpowiednim dokumentem.
Najlepszym sposobem robienia kariery w tej branży jest wybór studiów psychologicznych tuż po maturze. Dlaczego warto robić to jak najwcześniej? Dlatego, że proces doskonalenia się w tej branży jest bardzo długi i kosztowny. Łatwiej jest wystartować, przechodząc klasyczną ścieżkę edukacyjną, niż np. na drodze przebranżowienia w późniejszym wieku. W zawodzie psychoterapeuty najcenniejszą walutą jest wiedza, a aby ją zdobyć, potrzebny jest czas daleko wychodzący poza ramy studiów.
Oprócz tego warto pomyśleć o wyborze specjalizacji, do wyboru mamy:
- terapię behawioralną,
- terapię traumy,
- terapię uzależnień,
- terapię rodzinną,
- terapię poznawczą.
Tuż po studiach jednolitych magisterskich lub dwustopniowych, warto od razu zabrać się za dwuletnią podyplomówkę. Ostatecznym potwierdzeniem umiejętności będzie certyfikat wydany przez Polską Radę Psychoterapii. Do egzaminu można przystąpić po studiach, a ważność tego dokumentu obejmuje nie tylko Polskę.
Czy kariera w zawodzie psychoterapeuty jest łatwa? Niezupełnie. Jeśli ktoś ma wizję pracy, w której siedzi w wygodnym fotelu, słucha i zadaje krótkie pytania, co rusz zwiększając stawki za wizytę, to jest w głębokim błędzie. Zostanie psychoterapeutą, wymaga wielu poświęceń, inwestycji oraz narażania własnej psychiki. Mimo wszystko jest to zajęcie bardzo intratne, więc warto rozważyć studia psychologiczne.
