W polskim systemie edukacyjnym jedno jest pewne – jeśli zmienia się władza w sejmie, to można mieć gwarancję, że jednymi z pierwszych reform i zmian będą te dotykające edukację. Wynika to z wielu czynników, jednak najważniejsza informacja dla ucznia i nauczyciela jest taka: rok szkolny 2024/2025 ponownie wita nas różnymi nowinkami. Czego dokładnie dotyczą modyfikacje w sektorze edukacji?
Jakie zmiany i reformy zostały zaplanowane na rok szkolny 2024/2025 w Polsce?
Część najważniejszych zmian dotyczy nauczycieli.
Były one jednym z filarów programu wyborczego, a obietnice zostały wprowadzone przez rządzących w ekspresowym tempie. Chodzi oczywiście o wysokość zarobków nauczyciela w Polsce, które wzrosły o 30-33%. Kolejna zmiana dotyczy możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę: od 1 września mogą na nią udać się nauczyciele urodzeni przed 1.09.1966, a za rok będą mogli zrobić to urodzeni po 31.08.1966, a przed 1.09.1969. Fakt ten dotyczy tylko tych, którzy mają 30 przepracowanych lat (w tym 20 w zawodzie) i rozpoczęli pracę w edukacji przed 1999 rokiem.
Świadectwa bez etyki i religii.
To bardzo kontrowersyjna dla wielu zmiana, która w ocenie wielu środowisk prawicowych jest niedopuszczalna. Zmianie uległa też organizacja lekcji – wprowadzono między innymi możliwość organizowania religii na zasadzie łączonej (międzyoddziałowej). Zmiany te natychmiast zostały zaskarżone przez stronę kościelną do Trybunału Konstytucyjnego, więc w oczekiwaniu na ostateczne orzeczenie w tej sprawie tymczasowo wrócono do dawnych zasad.
„Chudsza” podstawa programowa.
W MEN zauważono, że program nie mieści się już w ramach godzin lekcyjnych, postanowiono też podstawę dostosować do nowej rzeczywistości bez zadań domowych. Ostrym cięciom poddano zarówno języki, jak i historię, a także przedmioty ścisłe.
Ponadto:
- Więcej lektur na egzaminie ósmoklasisty, zmiany w obrębie arkusza z matematyki,
- Zlikwidowany został przedmiot „historia i teraźniejszość”,
- Trzy godziny języka niemieckiego tygodniowo dla osób z mniejszości niemieckiej,
- Wprowadzono obowiązkowe zajęcia z pierwszej pomocy,
- Zmodyfikowano program „Sportowe talenty”, który teraz funkcjonuje pod nazwą „Badanie kompetencji ruchowych młodzieży szkolnej”.
Ponadto do połowy sierpnia szkoły miały obowiązek opracowania specjalnego dokumentu zawierającego standardy ochrony małoletnich. To działanie wymierzone przede wszystkim w stronę zwalczania przemocy. Zmian można też doszukiwać się w tematyce cyfrowych podręczników. Wspomniane wcześniej podwyżki dla nauczycieli w 2025 roku miały być pogłębione (o 5%), ale kwoty te nie są satysfakcjonujące dla samych zainteresowanych – debata trwa.
Jakie są główne wyzwania i cele reform edukacyjnych na rok 2024/2025?
Brak prac domowych.
Istotne wyzwanie to wprowadzony z początkiem kwietnia zakaz zadawania prac domowych w szkołach podstawowych. Obowiązuje on bezwzględnie dla klas 1-3. W przypadku reszty klas mogą pojawić się prace, ale nie na ocenę. Dopiero ten rok szkolny zweryfikuje pierwsze skutki tego rozporządzenia i da nieco szerszy obraz sytuacji.
Jednym z głównych zagrożeń jest to, że nauczyciele nie będą w stanie zrealizować programu na lekcjach. W takich przypadkach wielu rodziców zdecyduje się na korepetycje, które poniekąd zastąpią prace domowe, bo będą dawały możliwość przećwiczenia materiału i uzupełnienia go. Nauczycieli z różnych przedmiotów, dających lekcje indywidualne, można szukać np. na stronie BUKI. Co ciekawe, zajęcia takie mogą też odbywać się w pełni online!
Więcej uwagi w stronę uczniów z Ukrainy.
Zbrojna napaść na naszych wschodnich sąsiadów spowodowała, że wiele dzieci w wieku szkolnym, szukając schronienia, nie tylko przyjechało do Polski, ale i zaczęło tutaj kontynuować swoją edukację. System prawny nie do końca przewidywał taką sytuację i wiele kwestii pozostawało niejasnych. Dlatego istotnym celem dla rządzących jest usystematyzowanie tego tematu, tak, aby uczniowie z Ukrainy czuli się w szkołach komfortowo i mogli otrzymać możliwie najlepsze wykształcenie.
Jedną ze zmian jest wprowadzenie obowiązku szkolnego dla ukraińskich dzieci, regulacja ta obowiązuje od 1 września i obejmuje około 60 000 osób. Z uczęszczaniem do szkoły jest powiązane rządowe wsparcie w postaci wypłaty „800 plus”. Jednocześnie na egzaminie ósmoklasisty nie będzie obowiązku zdawania języka polskiego, to również zmiana obowiązująca od roku szkolnego 2024/2025.
Polska szkoła dąży do unowocześnienia. Niestety sporo zmian wciąż pozostaje w ogniu krytyki, między innymi ze względu na tempo ich wprowadzania i chaos z tym związany. Od wielu lat uczniowie nie mają jednego wzorca egzaminów, zmieniają się zakresy obowiązkowej wiedzy i liczba lektur do przeczytania. Reformy i zmiany w systemie szkolnictwa w roku szkolnym 2024/2025 tylko to potwierdzają – nic też nie wskazuje na to, aby w kolejnych latach było inaczej. Zarówno nauczyciele, rodzica jak i uczniowie muszą zatem na bieżąco śledzić wszystkie te nowinki i się do nich dostosowywać, warto o tym pamiętać.
