Ta nazwa brzmi dość surowo i z pewnością nie każdy spotkał się z takim określeniem. Egzamin eksternistyczny jest jednak dość potrzebny i często wykorzystywany. Dotyczy osób dorosłych, dając im nieco szersze możliwości w zakresie zatrudnienia i dalszej edukacji. Przyjrzyjmy się, czym jest taki egzamin i jakie wyzwania są z nim związane.
Czym jest egzamin eksternistyczny?
Jak już wspomnieliśmy, egzamin eksternistyczny dotyczy tylko i wyłącznie osób, które ukończyły 18 lat. Został on stworzony dla tych, którym nie udało się przejść typowej „klasycznej” ścieżki dydaktycznej (np. zrezygnowali ze szkoły, wielokrotnie nie zdali, ich stan zdrowotny spowodował, że potrzebna była przerwa w nauce).
Ciekawostka:
W momencie pisania tego artykułu obowiązującym aktem prawnym dotyczącym egzaminów eksternistycznych, był art. 10., opublikowany w Dzienniku Ustaw: Dz.U.2024.750. Można się z nim zapoznać w tym miejscu.
Przystępując do takiego egzaminu, można uzyskać różnego rodzaju poświadczenia. Do podstawowych należy:
- uzyskanie wykształcenia podstawowego (kojarzonego z ukończeniem szkoły podstawowej),
- oraz uzyskanie wykształcenia średniego (wiązanego ze zdaniem liceum dla dorosłych).
Oprócz tego, na drodze ścieżki z egzaminami eksternistycznymi, można potwierdzić ukończenie nauki zawodowej, charakterystycznej dla:
- szkoły branżowej I stopnia,
- szkoły branżowej II stopnia.
W przypadku „ubiegania się” o wykształcenie podstawowe, trzeba uzyskać minimum 30% punktów z następujących egzaminów: język polski, język obcy (do wyboru: angielski, niemiecki, francuski lub rosyjski), informatyka, historia, biologia, fizyka, chemia, wiedza o społeczeństwie, geografia. Jak łatwo policzyć, przedmiotów jest aż dziesięć i wszystkie trzeba zaliczyć. Egzaminy zawierają pytania zamknięte i otwarte, mają więc formułę dość podobną do tych znanych jako „egzamin ósmoklasisty”.
W przypadku chęci uzyskania wykształcenia średniego, lista przedmiotów jest identyczna jak wyżej, ale trzeba dodać do niej jeszcze jedną pozycję: podstawy przedsiębiorczości. Zasady są bardzo podobne, różni się natomiast podstawa programowa – jest o wiele bardziej rozbudowana, niż w przypadku zakresu dla szkoły podstawowej.
Jak przystępować do egzaminu eksternistycznego?
Aby przystąpić do egzaminu, nie trzeba chodzić do szkoły. Wystarczy zgłosić chęć przystąpienia do egzaminu i… zapłacić. Opłata ta jest regulowana ustawowo i wynosi 5,5% minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego, co względem sesji jesiennej w 2024 roku wynosi 325,33 zł za – uwaga – jeden egzamin, z jednego przedmiotu. Oznacza to, że osoba chcąca zdawać w jednej sesji wszystkie egzaminy związane z wykształceniem podstawowym zapłaci 10-krotność tej kwoty, a średnim – 11-krotność. W razie rezygnacji opłata nie podlega zwrotowi! W kolejnych latach może ona ulec zwiększeniu, jeśli podana wyżej stawka wynagrodzenia wzrośnie.
Wydatek jest spory, więc do każdego z przedmiotów należy się odpowiednio przygotować, o czym napiszemy w dalszej części artykułu.
Opłaty należy wnieść do 31 sierpnia (sesja jesienna) i 31 grudnia (sesja zimowa). Terminy zawsze jeszcze warto potwierdzić na stronach Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, podobnie jak aktualne wytyczne. Informacji można również zasięgnąć w placówkach lub pod numerem telefonu OKE.
Przygotowanie do egzaminu eksternistycznego
Jak już wspominaliśmy, bardzo istotne jest odpowiednie przygotowanie się. Niektórzy wybierają zdawanie „wszystkiego na raz”, inni każde półrocze przeznaczają na inne przedmioty, rozkładając całe zadanie w czasie. Sposobów dotarcia do pozytywnego wyniku jest kilka, oto one:
- Kształcenie całkowicie we własnym zakresie. To najtrudniejsza ścieżka i najbardziej ryzykowna, bo całą wiedzę trzeba zgromadzić samemu, a później odpowiednio przepracować. Koszt? Jedynie w postaci pomocy naukowych.
- Gotowy program kształcenia online. To dość ciekawa alternatywa, w której kursant wciąż uczy się we własnym zakresie, ale ma pewien gotowy plan zajęć. Koszt to około 700 zł, więc stosunkowo niewiele.
- Szkoła dla dorosłych. Klasyczne rozwiązanie, coraz mniej popularne. Należy uczęszczać na lekcje, w trakcie których nauczyciele tłumaczą poszczególne zagadnienia, całość trwa rok. Plusem jest brak konieczności płacenia za egzaminy, więc opłatę przeznacza się tylko nas szkołę (około kilku tysięcy złotych).
- Korepetycje. Można też pracować z nauczycielami indywidualnie, bądź traktować ich obecność jako doraźne wsparcie podczas kursu (zalecane). Koszt jest uzależniony od liczby godzin, a efektywność – najlepsza.
Jeśli chcesz rozejrzeć się wśród cen korepetycji, to sprawdź ofertę na BUKI – są tu nauczyciele różnych przedmiotów, każdy z własną stawką, odpowiednim doświadczeniem i opiniami. Wszystko to można sprawdzić jeszcze przed zajęciami!
