Matematyka od zarania dziejów stanowiła jedną z najważniejszych dziedzin ludzkiej wiedzy. Również już wiele stuleci temu wpływ matematyki na rozwój ludzkiej cywilizacji był niebagatelny, a kolejne matematyczne odkrycia stanowiły kamienie milowe w progresie naszej wiedzy o świecie. Podobnie jak inne nauki szczegółowe, matematyka narodziła się w filozofii i przez wiele stuleci uważano ją wręcz za wewnętrzną dziedzinę filozofii (ściśle związana z matematyką logika jest nią zresztą do dzisiaj). Jeszcze w XVI lub XVII stuleciu spotykaliśmy wybitne postaci, których geniusz objawiał się jednocześnie w dwóch wymiarach: w obszarze refleksji filozoficznej oraz właśnie w matematyce. Wystarczy tutaj wspomnieć takich filozofów-naukowców, jak Blaise Pascal czy Gottfried Wilhelm Leibniz.
Oczywiście, w pewnym momencie matematyka całkowicie odseparowała się od filozofii, stając się zupełnie odrębną dziedziną, jeszcze bardziej kluczową dla ludzkości, niż była wcześniej. Tym niemniej, wielcy matematycy oraz wielkie odkrycia matematyczne to historia wielu stuleci, nawet jeśli obecnie matematyka jest nieporównanie wyżej rozwinięta niż w erze helleńskiej czy przed-helleńskiej Grecji lub też w dobie Renesansu.
Matematyka to trudna dziedzina, ale bez wątpienia warto ją zgłębiać. Świetną okazją do tego są fachowe korepetycje z matematyki dostępne w ofercie serwisu BUKI. To setki ofert od najlepszych nauczycieli w Polsce, a lekcje mogą być prowadzone zarówno w formie tradycyjnej, jak i też online. Pamiętaj, że lekcje u doświadczonego specjalisty w dziedzinie matematyki mogą też zawierać historię matematyki i historię matematycznych odkryć oraz teorii, jeśli te kwestie szczególnie Cię interesują.
Jakie były największe odkrycia słynnych matematyków?
Jednym z pierwszych wielkich matematyków, którego odkrycia miały charakter przełomowy był oczywiście doskonale nam znany z lekcji geometrii Tales z Miletu. To właśnie ten myśliciel podłożył podwaliny pod dalszy rozwój geometrii, a niektóre z jego kluczowych odkryć to słynne Twierdzenie Talesa, kąty proste, kąty przeciwległe oraz trójkąt równoramienny.
Kolejnym z wielkich, antycznych matematyków był Pitagoras. To jemu przypisuje się największy wpływ na dalszy rozwój matematyki spośród wszystkich myślicieli jego ery. Kluczowe były przede wszystkim dwa główne twierdzenia Pitagorasa. Do dzisiaj są one obecne w szkołach.
Nie można też nie wspomnieć Euklidesa, który wywarł ogromny wpływ na progres naszej wiedzy w dziedzinie geometrii. Jego najważniejsze dzieło to książka “Elementy”. Zawarto w niej szereg istotnych i wciąż aktualnych twierdzeń i obserwacji geometrycznych. To właśnie Euklides jako pierwszy odkrył podstawowe zasady geometrii przestrzennej, a także geometrii płaskiej. W “Elementach” zawarto także zaczątki wiedzy o niewymierności liczb.
Kolejna z wielkich postaci matematyki przenosi nas już w XVIII stulecie. Leonhard Euler, bo o nim mowa, swoimi pracami utorował drogę dla rozwoju wielu stricte nowoczesnych dziedzin w obrębie matematyki. To właśnie Leonhard Euler jest uważany za ojca topologii. Do jego odkryć zalicza się także słynna “tożsamość Eulera” oraz teoria równań różniczkowych.
Kolejny z wielkich matematyków to nasz rodak: Stefan Banach. Jego prace pojawiały się w XX stuleciu. Do najważniejszych matematycznych odkryć Banacha należy zaliczyć przede wszystkim analizę funkcjonalną, której fundamenty opracował właśnie słynny polski naukowiec. Banach zajmował się także teorią przestrzeni.
W historii matematyki ściśle powiązane z imieniem Stefana Banacha jest nazwisko innego polskiego naukowca, jakim był Hugo Steinhaus. To właśnie Steinhaus zapoczątkował ważny dział wiedzy matematycznej, jakim po dziś dzień jest teoria gier. Do jego wybitnych osiągnięć zalicza się także “Twierdzenie Banacha-Steinhausa”, stworzone wraz ze Stefanem Banachem, którego treścią są ciągi operacji liniowych.
I wreszcie prace przynależne już całkowicie do wieku XX, których autorem był Alan Turing. To właśnie Turing jako jeden z pierwszych zajmował się kwestiami informatyki teoretycznej. Tworzył podwaliny dla nowoczesnych logarytmów, co umożliwiło rozwój informatyki oraz pierwsze koncepcje na temat sztucznej inteligencji. Turing był ponadto niezwyklą istotną postacią w rozwoju kryptoanalizy, którą ten naukowiec wzniósł na całkowicie nowy, wyższy poziom.
W jaki sposób te odkrycia wpłynęły na rozwój nauki?
Trzeba pamiętać, że matematyka jest ściśle związana z wieloma innymi dziedzinami. Nie sposób wyobrazić sobie na przykład rozwoju nowoczesnej fizyki w sytuacji, gdyby wiedza matematyczna nie znajdowała się na odpowiednio wysokim poziomie. To samo możemy powiedzieć także o chemii czy biologii, a trzeba także pamiętać przykładowo o współczesnych naukach o mózgu, które korzystają z zaawansowanych modeli matematycznych. Również informatyka nie byłaby możliwa bez progresu wiedzy matematycznej.
Co do zasady, matematyka jest dziedziną stricte teoretyczną. Jej odkrycia mają nieco inny charakter, niż w wielu innych naukach: przeważnie nie da się ich od razu “zastosować” do rzeczywistości. Tym niemniej, rola matematyki w rozwoju ludzkiej cywilizacji jest niemożliwa do podważenia. Należy też pamiętać, że wielu wybitnych matematyków reprezentowało jednocześnie inne dyscypliny nauki, czego dowodami są chociażby Isaak Newton, Leonhard Euler czy nawet Albert Einstein. Fizyka teoretyczna nie mogłaby istnieć bez matematyki, i do dzisiaj wielcy przedstawiciele fizyki teoretycznej są zarazem też wybitnymi matematykami.
