Treść.
Napisanie charakterystyki postaci literackiej
Przytoczenie dowodów w swojej analizie
Rozwój umiejętności napisania analizy bohatera utworu literackiego wymaga gruntownego przeczytania dzieła literackiego ze szczególnym uwzględnieniem tego, co autor ujawnia w charakterze bohatera poprzez dialogi, opisy i fabułę. Analityk literacki pisze o roli, jaką każdy bohater odgrywa w rozpatrywanym utworze. Najważniejszy bohater jest nazywany protagonistą, a postać, która pojawia się jako złoczyńca, będący w konflikcie z bohaterem, nazywa się antagonistą. Wielcy pisarze tworzą dość wielostronnych bohaterów, więc analiza tych fikcyjnych postaci powinna skupiać się na złożonościach, właściwych ich charakterom. Oto kilka postanowień, o których warto pamiętać, gdy podchodzisz do własnej analizy.
Początek pracy
Dobierz sobie postać. Dla wykonania zadania szkolnego z analizy postaci, prawdopodobnie będzie Ci zaproponowano opisać którąś ze znanych postaci literackich. Ale jeśli jesteś wolny wybrać kogoś z nich sam, przekonaj się, że raczej będziesz rozważał tych bohaterów, którzy odgrywają całkiem dynamiczne role. Nudna postać (monotonna, wyłącznie „dobra” bądź wyłącznie „zła”, nie posiądającą własnych skomplikowanych motywacji) nie jest najlepszą opcją dla robienia charakterystyki postaci.
Czytając utwor litracki, zwracaj szczególną uwagę na wybranego przez siebie bohatera. Nawet jeśli już przeczytałeś ten utwór, warto przy okazji przeczytać go ponownie, ponieważ teraz, kiedy przed Tobą pojawiło się konkretne zadanie, pod czas czytania będziesz mógł zauważać nowe charakterystyki. Zwracaj uwagę na wszystkie okoliczności, w których pojawia się Twoja postać i zastanawiaj się nad odpowiedziami na następujące pytania.
•Jak autor opisuje okoliczności, w których odnajduje się Twoja postać?
•Jaki związek istnieje między Twoim bohaterem a innymi bohaterami wybranej opowieści?
•W jaki sposób czyny Twojej postaci wywierają wpływ na fabułę powieści?
•Z czym Twój bohater musi walczyć?
Rób notatki. W trakcie czytania odnotowuj wszystkie informacje, które mogą się przydać i przedstawiają Twoją postać jako istotę o bardziej złożonym charakterze, głębokiej duszy. Zapisuj to na marginesach i podkreślaj ważne wypowiedzi, kontynuując czytanie.
Podczas czytania można mieć przed sobą notatnik, co pomoże Ci nie gubić się pomiędzy wieloma myślami na temat opisywanej przez Ciebie postaci.
Odnajdź główną ideę. Zbierz wszystkie notatki dotyczące wybranego charakteru i spróbuj sformułować główną ideę, która znajduje w nich swoje odzwierciedlenie. To posłuży w analizie natury charakteru jako potwierdzenie Twojej tezy. Pomyśl o wszystkich działaniach, towarzyszących im intencjach oraz wynikach wątku fabuły.
Zrób szkice literackie. Po znalezieniu zasadniczego pomysłu (głównej idei), stwórz niewielki zestaw materiałów pomocniczych. Jeżeli format książki na to pozwala, zaznacz miejsca w tekście, gdzie Twój bohater przedstawia cechy, które zostały uwzględnione w Twojej tezie. Spróbuj dołączyć do tego „szkicu” dodatkowe komplikacje faktów, które pogłębią wewnętrzne doznania postaci.
Napisanie charakterystyki postaci literackiej
Napisz wstęp. Opierając się na pomysł zawarty w swojej tezie, przygotuj wstępny fragment o wybranym przez siebie charakterze i roli, jaką on odgrywa w danym utworze literackim.
Opisz wygląd. Opisz, jak prezentuje się Twoja postać i wyjaśnij jakie cechy jego wyglądu wskazują na cechy jego osobowości. Postaraj się zacytować lub przefrazować tekst, w którym o to chodzi, bezpośrednio z książki.
Porozmyślaj o pochodzeniu swojego bohatera. Pod warunkiem, że taka informacja jest dostępna, należy podać osobistą biografię bohatera (niektóre z tych informacji mogą być domniemane). Historia życia ludzi nieuchronnie wpływa na ich osobowość i jej rozwój, więc bardzo ważne jest, aby omówić historię rozwoju swojego bohatera. Gdzie i kiedy był urodzony i wychowany? Jakie wykształcenie on dostał? Jak poprzednie doświadczenia postaci wpływają na to, co ona robi i mówi?
Omów sposob posługiwania się mową. Przeanalizuj język używany przez bohatera w ciągu całego utworu. Czy postać używa tego samego języka przez cały czas czy ten język zmienia się i jest różny na początku i końcu?
Opis osobowości.Czy Twoja postać działa pod wpływem emocji lub rozsądku? Jakie wartości lub brak takich demonstruje swoimi słowami i sposobem na bycie? Czy postać ma cele lub ambicje? Podaj konkretną odpowiedź i zacytuj lub przeanalizuj odpowiedni tekst z książki.
Zbadaj relację postaci z innymi ludźmi. Pomyśl, jak twoja postać współdziała z innymi osobami w tej powieści. Czy ona jest liderem czy raczej sama daje się prowadzić? Czy bohater ma bliskich przyjaciół i rodzinę? W trakcie swojej analizy podawaj przykłady z tekstu.
Dostrzegnij jak postać zmienia się i być może rozwija się. Większość bohaterów przeżywają sytuacje konfliktowe w ciągu całej powieści. Niektóre konflikty są zewnętrzne (wprowadzone przez siły, których nie można kontrolować), podczas gdy inne konflikty są natury wewnętrznej (osobiste doświadczenia charakteru i związanych z nimi działań). Czy postać staje się lepsza czy gorsza, na samym końcu? W wybitnych dziełach literackich pamiętne postaci zwykle zmieniają się lub polepszają się pod względem moralnym.
Przytoczenie dowodów w swojej analizie
Dołącz do swojej charakterystyki cytaty z tekstu, by zapewnić odnośnie tych postanowień, które zadeklarujesz w swojej pracy.
Użyj metory PIE. Wykorzystanie metory PIE (z angielskiego Point, Illustration, Explanation, czyli punkt, ilustracja, wyjaśnienie) ozacza zasadę ilustrowania cytatem i tłumaczenia jak ten cytat coś potwierdza.
Wraz z cytatem powinne zostać dostarczone własne refleksje. Cytat nigdy nie powinien wyglądać jako osobne zdanie w Twojej pracy, jeżeli jest ona pisemna. Warto rozwinąć cytat.
Zachowanie harmonii zawsze jest ważne, dlatego też pamiętaj o nienadużywaniu cytatów. Twoje własne zdania powinne stanowić około 90% analizy, zaś cytaty pozostałe 10%.
