Jak rozwijać koncentrację u dziecka?

Rozwijanie koncentracji to ważny element rozwoju dziecka. W dzisiejszych czasach trudniej jest zadbać o jej prawidłowy rozwój. Zarówno do nas, jak i dzieci dociera cała masa bodźców. Nasz świat jest przepełniony zapachami, dźwiękami i obrazami, dlatego też czasami nam dorosłym  jest trudno się skupić, a co dopiero dzieciom.

Niestety nasze społeczeństwo coraz częściej wykazuje tendencje do szybszego rozpraszania się, dlatego też przygotowaliśmy dla Was ten artykuł - jak rozwijać uwagę u dziecka. Wraz z wiekiem rośnie czas, jaki dziecko może pozostać w skupieniu, a pociechy w wieku szkolnym rozwijają tzw. koncentracje świadomą - właśnie wtedy zaczyna uczyć się wykonywać proste codzienne czynności. 

Co wpływa na koncentrację dziecka?

Na rozwój koncentracji wpływa co najmniej kilka czynników. Może być ona również podatna na różne tzw. dystraktory, czyli zakłócenia. Wiadomo, że jako rodzice chcemy jak najlepiej dla naszych dzieci, ale czasami nieświadomie zdarza nam się je przestymulować.

Zwłaszcza w obecnych czasach, gdy liczba kolorowych i grających zabawek jest nieograniczona - dodajmy do tego codzienne dźwięki, stukanie garnkami, rozpakowywanie zmywarki, radio czy telewizor i mały mózg dziecka nie jest w stanie poradzić sobie z odbieranymi bodźcami. Jako świadomi rodzice powinniśmy szczególnie zwracać na to uwagę - na to, żeby nie przestymulować dziecka. Podczas aktywnej zabawy wyłącz telewizor czy radio. To samo podczas czytania książek. Jeżeli chcesz rozpocząć pracę nad koncentracją swojego dziecka, musisz zadbać o:

• spokój swój, otoczenia, a także dziecka,

• ciszę, oczywiście na tyle, ile to możliwe,

• musisz również ograniczyć wszelkiego rodzaju elektronikę (również oglądanie bajek),

• zadbaj o odpowiedni odpoczynek po zabawie - zarówno tej fizycznej, jak i umysłowej.

Podczas pracy nad koncentracją swojego dziecka macie do dyspozycji szereg zabaw, które omówimy w dalszej części artykuły. Jeżeli jednak nie przyniosą, one chociaż minimalnych efektów, lub będzie Ci coś niepokoić, zawsze warto skorzystać z pomocy specjalistów. Znajdziesz ich, m.in. na stronie BUKI.

Zanim jednak przejdziemy do pomysłów na zabawy wspierające koncentracje Twojego dziecka, powiemy dlaczego jest to takie ważne i co wpływa na jej rozwój:

• Dobrze rozwinięte umiejętności koncentracji mają wpływ na lepszą pamięć,

• Pozytywnie wpływa również na efekty w nauce czy nawet sukcesy życiowe,

• Skoncentrowane dziecko czy osoba dorosła umie się skupić na konkretnych zadaniach, czynnościach czy zagadnieniach

• Koncentracja jest istotna do utrzymania zdrowia psychicznego i fizycznego.

Kwestie, które wpływają na koncentrację Twojego dziecka:

• Wspomniane wcześniej dystraktory, które omówimy teraz szerzej - są to różnego rodzaju bodźce zewnętrzne. Dezorganizują one skupienie i odwracają uwagę dziecka od wykonywanej czynności, są to m.in. jaskrawe kolory, głośne dźwięki czy melodie, włączony telewizor i radio w tle, a nawet własne myśli.

• Motywacja - jest bardzo istotna, dlatego dobrze ją budować w dzieciach od najmłodszych lat. Jest ona konieczna do osiągnięcia danego celu.

• Odpoczynki - najmłodsze dzieci są w stanie skupić się na zaledwie 10 minut, dlatego ważne są odpowiednie przerwy. 

• Odpowiednia dieta - zdrowe posiłki oraz odpowiednia ilość wypitej wody.

• Sen - tego chyba nie musimy nikomu wyjaśniać. Wypoczęte dziecko to szczęśliwe dziecko. 

• Ćwiczenia - częste zabawy, które wspierają koncentrację pociechy, mają realny wpływ na poprawę tej umiejętności. 

Jak rozwijać koncentrację u dzieci w zależności od wieku?

Jak zapewne wiecie, dziecko w zależności od wieku ma różne możliwości, co do koncentracji i skupiania na danej czynności. Przy najmłodszych dzieciach wbrew powszechnej opinii powinniśmy unikać głośnych grających zabawek. Nie tylko nie wpływają pozytywnie na koncentrację, a jeszcze ją pogarszają, bo rozpraszają małe dzieci.

Dodatkowo najmłodsi nie potrafią sobie jeszcze poradzić z nadmiarem bodźców, bo ich układ nerwowy jest jeszcze niedojrzały. Pewnie nie raz zaobserwowaliście u swoich pociech problemy z zasypianiem czy zwiększone marudzenie po przykładowo imprezie rodzinnej - jest to wynik przebodźcowania. W przypadku małych dzieci musimy rozwiać jeszcze jeden mit - maluchy wcale nie potrzebują całego pokoju zabawek. Takim dzieciom wystarczy obecność rodzica, jego twarz, mimika, zabawa głosem - dotyczy to w szczególności niemowląt. Podobnie jest ze starszymi dziećmi, jednak ich zabawy są dużo bardziej angażujące - królują zabawy z odgrywania ról oraz te, co zostały przed momentem wymyślone przez najmłodszych. 

W tym miejscu warto na chwile się zatrzymać. Przedstawiamy Wam szacunkowy czas skupienia dzieci w zależności od ich wieku:

• niemowlęta (7-8 miesięcy) - potrafią się skupić na około 2-3 minuty. Tutaj mała podpowiedź dla świeżo upieczonych rodziców - lepiej jest podawać dziecku po jednej zabawce, a nie od razu kilka. Zbyt dużo zabawek może być dla dziecka przytłaczające i męczące.

• dzieci w wieku żłobkowym (od roku do 3 lat) - w zależności od zainteresowania będą potrafiły skupić się na jedne rzeczy od około 5 - 15 minut. Mając dziecko lub dzieci w tym wieku musimy zapewniać im wsparcie i nakierowywać na konkretne czynności, ponieważ szybko się one rozpraszają.

• dzieci w wieku przedszkolnym (3-4 latki) - w czasie zabawy mogą skupić się nawet na około 20 minut, jednak podczas zajęć w grupie trzeba organizować przerwy co około 10 minut. 

• starszaki w przedszkolu (5-6 latki) - podczas zabawy potrafią utrzymać skupienie nawet 40 minut, jednak podczas zajęć jest to około 20 minut. 

• sześciolatki - tutaj możemy zaobserwować tzw. skok rozwojowy, gdzie dzieci uczą się panowania nad swoją koncentracją i potrafią odłożyć swoje potrzeby, aby wykonać narzucone z góry polecenie. 

Zabawy na koncentrację uwagi u dziecka

Tak jak obiecaliśmy, przygotowaliśmy dla Was pomysły na zabawy, które wspierają rozwój koncentracji u dzieci:

• Różnego rodzaju zabawy w kuchni, a jeżeli dziecko coś lubi, to łatwiej jest mu utrzymać skupienie. Do zabawy wykorzystajcie różnego rodzaju bezpieczne przedmioty i eksperymentujcie!

• Zabawa w znikające przedmioty. Na początku dobrze jest zacząć od dwóch przedmiotów. Rozłóż przed swoją pociechą kilka rzeczy, po przyjrzeniu się poproś dziecko o zamknięcie oczu. W tym czasie zabierz jeden przedmiot. Zadaniem pociechy będzie odgadnięcie, czego brakuje.

• Kolejna propozycja to “Pokaż mi…”. Zadajesz dziecku pytania np. “gdzie jest widelec?”, “gdzie jest dywan?”. Dziecko podczas tej zabawy ćwiczy zarówno koncentrację, jak i spostrzegawczość.

• Innym sposobem jest praktykowanie jogi dla dzieci. W ten sposób trenujecie zarówno koncentrację, jak i koordynację ruchową oraz budujecie świadomość własnego ciała u swojego dziecka.

• Ta propozycja chyba jest najczęściej praktykowana przez rodziców - różnego rodzaju malowanie i rysowanie. Jest to nie tylko ćwiczenie koncentracji, ale także pozwala na wyrażenie swojej ekspresji twórczej. 

• Różnego rodzaju zabawy klockami - drewnianymi, duplo, lego, waflami czy każdymi innymi. Możecie budować wieże, domy czy wszystko inne co przyjdzie Wam do głowy. W ten sposób trenujecie koordynację ręka-oko oraz zależności przyczynowo-skutkowe.

• Zabaw w nawlekanie koralików. W sklepach znajdziecie koraliki zarówno dla najmłodszych dzieci (w dużym rozmiarze), jak i dla starszych. 

• Kolejna propozycja od nas to “zgadnij co jest w worku/pudełku”. Wkładasz do przezroczystej torebki kilka przedmiotów. Najlepiej takich, które będą się od siebie różnić kształtem czy materiałem. Dziecko poprzez dotyk musi rozpoznać co znajduje się w woreczku.