Obejrzenie dobrej animacji, a nawet nieco starszej bajki – np. klasyków od studia Disney, Pixar, czy Dream Works – to przyjemność nie tylko dla dziecka, ale też dla dorosłego. Jednak wybór produkcji jest przeogromny, a ta forma przekazu może być nie tylko czystą rozrywką. Część bajek ma bowiem dodatkowo wymiar edukacyjny i zdecydowanie warto poszukać właśnie takich, aby jeszcze pełniej połączyć naukę z zabawą. Którym z nich należy się przyjrzeć?
Czy bajki mogą pozytywnie wpływać na rozwój dzieci?
Najpierw jednak zastanówmy się, czy poprzez oglądanie animacji można uzyskać jakieś efekty edukacyjne. Szczególnie starsze pokolenie powiedziałoby zdecydowane „Nie!”, sugerując bardziej książkę, wspólną rozmowę bądź klasyczne zajęcia pozalekcyjne. Tymczasem wiele osób nie zwraca uwagi na jeden, bardzo ważny aspekt; dzisiejsza młodzież żyje w świecie, który wręcz przesiąknięty jest ekranami, usługami cyfrowymi i multimedialnymi interakcjami. Pragnienie odnalezienia się w tej przestrzeni i współistnienia w niej jest zatem dość naturalne, a wręcz nawet wymagane.
Czy zatem książka będzie lepsza? Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, lecz zdrowy rozsądek podpowiada rozwiązanie pośrednie: jako rodzice, ukazujmy dziecku świat w różnych odsłonach, czasem wręcz dając przyzwolenie na dokonanie wyboru. Oczywiście taki scenariusz może skończyć się tym, że najmłodszy członek rodziny „wsiąknie” w Minecrafta, Robloxa i Fortnite, chociaż – co ciekawe – i tego typu gry mogą mieć wiele wspólnego z edukacją.
Wracając do bajek, to zaobserwowano wiele pozytywnych wpływów na rozwój dziecka:
- Wzbogacają słownictwo. Dziecko słucha, powtarza, uczy się poprawnej wymowy i przyporządkowuje wyrażenia do zdarzeń i rzeczy.
- Pomagają zrozumieć trudne wydarzenia. Śmierć i pamięć o bliskich, choroba i jej skutki, tematy związane z poczęciem – wszystko to można spotkać w różnych bajkach, a dziecko otrzymuje informację w sposób przystępny, bez drastycznych obrazów, ale też z jednoznaczną puentą i morałem.
- Są dobrym przyczynkiem do rozmowy. To właśnie po obejrzeniu filmu dziecko może zapytać: „Mamo, tato, a dlaczego tak się stało?”. Animacje mogą zatem pośrednio wpłynąć na „ciekawość świata” u dziecka.
Ponadto bajki mogą być idealnym uzupełnieniem dla innych działań kreatywnych, lecz warto pamiętać, że raczej powinny występować w parze z aktywnościami fizycznymi, gdyż zbyt długie przesiadywanie przed ekranem jest niezbyt zdrowe, chociażby dla kręgosłupa.
Czytaj również: "Gry planszowe edukacyjne - TOP 8 najlepszych planszówek dla dzieci"
Ranking najlepszych bajek edukacyjnych w filmowym wydaniu
Od razu zaznaczamy, że „bajka edukacyjna” nie musi być tylko i wyłącznie produkcją nastawioną na tłumaczenie podstaw z dziedzin naukowych. To nierzadko też po prostu animacje, które oglądamy z pobudek czysto rozrywkowych. Jednak to, co dorośli kochają za humor, dopracowaną warstwę graficzną i ciekawe efekty dźwiękowe, dzieci mogą polubić ze względu na treść, która okaże się dla nich inspiracją i początkiem wielogodzinnych dociekań i przemyśleń.
Poniższa lista powstała w wyniku zadania pytania wybranym korepetytorom BUKI, czyli nauczycielom oferującym lekcje nie tylko dla najmłodszych zarówno online, jak i na żywo. Pytanie brzmiało:
Jaką animację / bajkę możesz polecić najmłodszym, aby była nie tylko rozrywką, ale niosła ze sobą głębszy przekaz, w tym edukacyjny?
Oto wyniki:
Ratatuj (edukacja kulinarna)
Dawniej w szkołach prawdziwą furorę robiły zajęcia „ZPT” lub „Techniki”, podczas których cała klasa uczyła się jak przygotować sałatkę lub (w zależności od wyposażenia szkoły) jakieś ciepłe danie. Jeśli chcemy zaszczepić u naszej pociechy zainteresowanie kulinariami, to „Ratatuj” będzie nie tylko świetnym seansem, ale też dobrym początkiem takiej przygody.
Coco (instrumenty muzyczne)
Instrumenty muzyczne i występy na scenie? To może być prawdziwa pasja, a dla niektórych nawet bardzo intratne zajęcie w przyszłości. Kiedy najlepiej zaczynać naukę? Oczywiście od jak najmłodszych lat. „Coco” to ciekawe spotkanie z muzyką, ale też i inną kulturą…
W głowie się nie mieści (rozmowa o emocjach)
Emocje? Warto o nich rozmawiać już od najmłodszych lat, niestety nie każdy rodzic to potrafi. Pamiętajmy, że to od komfortu psychicznego i równowagi emocjonalnej zależy bardzo wiele w kontekście rozwoju młodej istoty. „W głowie się nie mieści” jest przykładem bajki, którą obowiązkowo powinni obejrzeć nie tylko najmłodsi, ale też wszyscy rodzice.
Bociany (wstęp do rozmowy „skąd się biorą dzieci”)
To bajka, która może rozpocząć całkiem ciekawą strategię tłumaczenia dziecku tego, jak przyszło na świat. Po pierwsze dlatego, że… dzięki temu pociecha zada to pytanie odpowiednio wcześnie. Później warto przejść do kolejnej propozycji:
Było sobie życie (szeroka edukacja biologiczna)
Te produkcje są określane jako „dokumenty pedagogiczne” i chociaż powstały pod koniec lat osiemdziesiątych, to wciąż warto dać im szansę, bo wiedza w nich zawarta wcale się nie zdezaktualizowała. Odcinków jest 26, ale po obejrzeniu wszystkich, dziecko będzie miało dość szeroką wiedzę na temat tego, jak działa ludzki organizm. Czasem nawet szerszą, niż niejeden dorosły!
Były sobie odkrycia (wstęp do fizyki, chemii i historii)
Na kanwie sukcesów poprzednich serii, powstała jeszcze jedna, tym razem dotycząca wielkich odkrywców. Ford, Einstein, Faraday, Curie, Edison – to tylko kilka wybitnych wynalazców i naukowców, którzy zostali pokazani podczas 26 półgodzinnych odcinków. Po raz kolejny – kopalnia wiedzy i informacji.
Sing (nauka śpiewu)
Powracamy do tematów muzycznych i jednocześnie przedstawiamy film, który dostał aż 11 nominacji do prestiżowych nagród. To nie tylko świetna bajka, ale też jedna z ciekawszych, które traktują o śpiewaniu. Być może to właśnie od tego seansu rozpocznie się przygoda dziecka z mikrofonem?
Dzieciak rządzi (krótki wstęp do edukacji z zakresu biznesu)
Tego typu produkcje są rzadkością, a wielka szkoda. Wszak w dorosłym życiu prowadzenie własnego biznesu to będzie naturalna ścieżka rozwoju dla wielu spośród dzisiejszych przedszkolaków. Dlaczego by nie zacząć edukować tym, czym jest firma odpowiednio wcześnie? Cóż, obejrzenie tego filmu może postawić poprzeczkę rodzicom jeszcze wyżej, ale i tak uważamy, że warto to zrobić!
Bajki Gilusia (matematyka i nie tylko, dla całkiem najmłodszych)
Wśród odpytywanych korepetytorów jedna z osób podała przykład serii bajek typowo edukacyjnych, przeznaczonych dla najmłodszych. Są one nastawione na naukę tylko i wyłącznie, a jednocześnie dostępne za darmo na YouTube. Kanał nie ma zbyt wielu obserwujących i nie jest już od kilku lat aktualizowany, ale może być to dobre miejsce do rozpoczęcia poszukiwań również innych treści tego typu, które są szeroko dostępne (w różnych językach!) na największej platformie z wideo w internecie.
Epoka lodowcowa (delikatny wstęp do historii ludzkości)
Ta animacja jest przede wszystkim niesamowicie zabawna, ale też pokazuje bardzo odległe nam czasy, w tym gatunki zwierząt, których już na naszej planecie nie ma. Warto obejrzeć, głównie dla rozrywki, ale też, aby wspomnieć dziecku co nieco na temat ewolucji, zmian klimatycznych i kilku innych, ciekawych zagadnień.
Toy Story (edukacja o przyjaźni)
Na sam koniec coś, na co nie każdy zwraca uwagę, ale dla wszystkich z nas (niezależnie od wieku) jest niesamowicie istotne. To przyjaźń, a pod tym względem studio Pixar i seria Toy Story jest naprawdę świetnym pokazem nie tylko możliwości animacyjnych, ale też głębszych wartości. Bo na edukację zawsze warto spoglądać możliwie szeroko!
